“දෙමළ ජනතාවට එරෙහි වධහිංසාවේ අඩුවක් නෑ” අලුත් වාර්තාවක් පිටවේ

ශ්‍රී ලංකාවේ දෙමළ ජනයාට එරෙහිව ආරක්ෂක හමුදා විසින් සිදු කරන වද හිංසා සහ ලිංගික ප්‍රචණ්ඩත්වයේ අඩුවක් තවමත් සිදුව නැතැයි ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් නීතිවේදිනීයකගේ ප්‍රධානත්වයෙන් යුත් සංවිධානයක් විසින් එළි දක්වා ඇති නවතම වාර්තාවක් මගින් හෙළි කර තිබේ.

දකුණු අප්‍රිකාව මුලස්ථාන කොටගත් ශ්‍රී ලංකාවේ සත්‍යය හා යුක්තිය සඳහා වන ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපෘතිය විසින් මැයි 9 වැනිදා එළිදැක්වු අලුත්ම වාර්තාව මගින් අනාවරණය කර ඇත්තේ සිවිල් යුද්ධය අවසන් වී 15 වසරකින් පසුව ද ශ්‍රී ලංකා ආරක්ෂක හමුදා විසින් දෙමළ තරුණ – තරුණියන් පැහැරගෙන යාමත්, අතුරුදහන් කිරීමත්, ඔවුන් බරපතල කායික හා ලිංගික වදහිංසාවන්ට පාත්‍ර කිරීමත් අඛණ්ඩව සිදුකරගෙන යන බවයි.

“දෙමළ ජනයාට එරෙහි අතුරුදහන් කිරීම්, වද හිංසා හා ලිංගික ප්‍රචණ්ඩත්වය, 2015-2022” මැයෙන් යුතු නව වාර්තාව, ඉකුත් සත් වසරක කාලය තුළ ශ්‍රී ලංකා ආරක්ෂක හමුදාවන් විසින් 139 වතාවක් අනීතික ලෙස අත් අඩංගුවට රඳවාගනු ලැබූ, බහුතරයක් අවුරුදු 20-39ත් අතර වයස් කාණ්ඩයට අයත් වන පිරිමින් 109ක් හා ස්ත්‍රීන් 14ක් ඇතුළත්, දෙමළ ජාතිකයන් 123 දෙනකු විසින් ලබාදෙන ලද ප්‍රකාශ විශ්ලේෂණය කර තිබේ.

එක් දිනක සිට වසර එක හමාරක් තරම් දීර්ඝ කාලයක් දක්වා මෙකී රඳවාගැනීම් සිදුකෙරී ඇති අතර මෙම දෙමළ වින්දිතයන් සියළුම දෙනා මේ වනවිට ශ්‍රී ලංකාවෙන් පිටත විප්‍රවාසීව ජීවත් වන බව වාර්තාවේ දැක්වේ.

2009 යුද්ධාවසානයේ සිට දෙමළ ජනයා රඳවාගැනීම් සහ වද හිංසා පැමිණවීම් පිළිබඳව ITJP සංවිධානය විසින පළකරන ලද පෙර වාර්තාවන්ගේ කරුණු තවදුරටත් විස්තාරණය කරන නව වාර්තාව පෙන්වා ‍දෙන්නේ, යුද්ධයේ නිමාවෙන් පසු එළඹි වසරවලදී ආරක්ෂක හමුදාවන් විසින් දෙමළ සිවිල් ජනගහණයට හා යටත් වූ එල්ටීටීඊ සටන්කරුවන්ට එරෙහිව සිදුකළ පැහැරගැනීම්, අතුරුදහන්කිරීම් සහ වද හිංසා පැමිණවීම් සම්බන්ධ ක්‍රමවේදයන් හා ක්‍රියාමාර්ග අද දක්වාම පවත්වාගෙන යනු ලබන බ‍වයි.

“අපරාධවලට අණ දීමෙන් පසු එහි ප්‍රතිවිපාකයන්ට මුහුණ‍ ‍නොදීමට බලය භාවිතා කිරීම ලෙස ‍පොදුවේ නිර්වචනය කර ඇති දණ්ඩ මුක්තිය, කාලයාගේ ඇවෑමෙන් දේශපාලන පද්ධති සහ සංස්කෘතීන් ඇතුළත ගැඹුරින් මුල් බැස ගනියි. ආරක්ෂක හමුදාවන් විසින් සිදුකළ බරපතල ජාත්‍යන්තර අපරාධ සම්බන්ධයෙන් දශක ගණනාවක් තිස්සේ කිසිදු වගඋත්තරදායකත්වයක් රහිත ශ්‍රී ලංකාවේ දණ්ඩ මුක්තිය හොඳින් පැළපදියම් වී ඇතැ,”යි ITJP සංවිධානයේ විධායක අධ්‍යක්ෂිකා යස්මින් සූකා ප්‍රකාශ කළාය.

ඇය තව දුරටත් පෙන්වා දෙන්නේ මෙම වාර්තාවේ විශ්‍ලේෂණයට පාත්‍රකර ඇති ප්‍රකාශ ලබාදුන් පුද්ගලයන්, එක්සත් රාජධානියේ හෝ වෙනත් රටවල රැකවරණ පතා පලා යාමට බල කෙරුණු සමස්ත දෙමළ ජනයා‍‍ගෙන් කුඩා පංගුවක් පමණක් වන බවයි.

“ආරක්ෂක අංශ ප්‍රතිසංස්කරණයන් සහ දෙමළ ජනයාට එල්ල කෙරුණු මෙම ප්‍රචණ්ඩ සංස්කෘතියට වගකිව යුතු නිලධාරීන් ඉවත්කිරීම සම්බන්ධයෙන් ක්‍රියාකරන්නැයි තදබල බලපෑමක් ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව විසින් ශ්‍රී ලංකාවට එල්ල නොකරන්නේ නම් එය නවතිනු ඇතැයි සිතිය නොහැකියි.“

මෙම වාර්තාවේ විශ්ලේෂණය කර ඇති 2022 වසරේ රඳවාගැනීම්වලින් අඩක්ම පාහේ – එනම් 24න් 11ක්ම – සිදුව ඇත්තේ 2022 ජූලි මස ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහගේ නව ආණ්ඩුව බලයට පත්වීමෙන් පසුව ය.

රඳවාගැනීම් 139න් 65කදීම, නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන නිලධාරීන් විසින් අදාළ පුද්ගලයා අත්අඩංගුවට ගෙන ඇත්තේ ඥාතීන් බලා සිටියදීම එම තැනැත්තාගේ නිවසේදී හෝ ඥාති නිවසකදී ය. අවශේෂ සිදුවීම් බොහොමයකදීම තරුණ දෙමළ ජාතිකයන් ස්වකීය නිවස බලා හෝ රැකියාවට යද්දී අත්අඩංගුවට ගෙන තිබේ.

ශ්‍රී ලංකාවේ සත්‍යය හා යුක්තිය සඳහා වන ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපෘතිය මැයි 09 දා නිකුත් කළ නවතම වාර්තාව තවදුරටත් පෙන්වා දෙන්නේ මෙලෙස අත්අඩංගුවට ගත් පුද්ගලයන් රැගෙන ගොස් ඇත්තේ සුදු පැහැති වෑන් රථවලට නංවාගෙන බවයි.

 

“ප්‍රායෝගිකව ගත්කළ මෙකී සෑම සිදුවීමකදීම, රැඳවියන්ගේ දෑස් වසා, දෑත් පිටුපසට බැඳ බොහෝවිට සුදු පැහැති වෑන් රථවලට නංවාගෙන ගොස් ඇත. සිදුවීම් කිහිපයකදී හැරෙන්නට, ඔවුන් නොදන්නා ස්ථානයකට රැගෙන ගොස් ඇති අතර, ඔවුන් ගෙනයන ස්ථානයක් පිළිබඳ පවුල්වලට දැනුම් දීමක් සිදුකර නොමැත. “

රඳවාගැනීම් 139න් 130කදීම, රැඳවුම් ස්ථානවල රඳවා සිටි රැඳවියන් වදහිංසාවන්ට භාජනය කර ඇති අතර අඩුම වශයෙන් තදබල පහරදීම්වලට ලක්කොට තිබේ.

“සිදුවීම් 85කදී පොලිතීන් බෑගයක් යොදාගෙන ඔවුන්ගේ හුස්ම සිරකර තිබේ. සිදුවීම් 47කදී දුම්වැටි හෝ වෙනත් ගිනියම් වස්තුවකින් ඔවුන් පුළුස්සා ඇත; සිදුවීම් 46කදී රැඳවියන් බලහත්කාරී ලෙස ජලයේ ගිල්වා ඇති අතර සිදුවීම් 32කදී ඔවුන් ලණු යොදා එල්ලා තිබේ. සිදුවීම් 85කදී, රැඳවියන් බහු වැදෑරුම් වදහිංසාවන්ට පාත්‍ර කර ඇත.”

2022 මාර්තු මස යාපනයේදී 28 හැවිරිදි පුද්ගලයකු සිවිල් ඇඳුමින් සැරසුණු අය විසින් අත් අඩංගුවට ගෙන දින 10ක් රඳවාගනු ලැබ ඇති බව පවසන ශ්‍රී ලංකාවේ සත්‍යය හා යුක්තිය සඳහා වන ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපෘතිය විසින් එළිදක්වා ඇති නවතම වාර්තාව වධ බන්ධනයට ලක් වු ආකාරය එම පුද්ගලයා කළ විස්තරය පහත දක්වා ඇති අයුරින් පල කොට තිබේ.

“මගේ ඔළුවට පෙට්‍රල් පොඟවපු පොලිතීන් බෑග් එකක් දැම්මේ මේ වෙලාවේදීයි. මාව වතුර පුරවපු ප්ලාස්ටික් බැරල් එකක් ළඟට ඇදගෙන යන්න කලින් ඔවුන් මේක හතර පස් වතාවක්ම කළා. මගේ ඔළුව පැය භාගයක විතර කාලයක් වරින් වර වතුරේ ගිල්වුවා. මට හුස්ම ගන්න පුළුවන් වෙන්න මගේ ඔළුව වතුරෙන් ගොඩ ගන්න හැම වෙලාවකදීම ‘ඇත්ත කියපන්‘ කියලා නම් ටිකක් දෙන්න කිව්වා. හොඳටම වෙහෙසට පත්වෙලා හිටිය මම සිහි නැතිව පොළොවේ ඇදගෙන වැටුණම මාව රඳවාගෙන හිටපු කාමරේට ඇදගෙන ගිහින් දැම්මා.”

ලිංගික වදහිංසනයන්ද නිරන්තරයෙන්ම යොදාගෙන ඇති බව අවධාරණය කරන ශ්‍රී ලංකාවේ සත්‍යය හා යුක්තිය සඳහා වන ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපෘතිය සිය වාර්තාම මගින් වැඩි දුරටත් පෙන්වා දී ඇත්තේ එක් රැඳවුම්කාරියක් හැර රඳවාගැනීම් 91කදී ලිංගික වදහිංසා යොදාගෙන තිබෙන බවයි.

“ඉන් 82කදී, පහත දැක්වෙන පස් වැදෑරුම් ලිංගික ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාවලින් අවම වශයෙන් එකක් භාවිතා කර ඇත: ලිංගේන්ද්‍රිය මිරිකීම; බලහත්කාරී මුඛ මෛථුන්‍යය; ශිෂ්ණය යොදාගත් දූෂණය; යෂ්ටියකින් කරන ගුද මාර්ග දූෂණය; සහ බලහත්කාරයෙන් ස්වයං මෛථුන්‍යයේ යෙදවීම.”

රඳවාගැනීම් 51කදී දූෂණය භාවිතා කර ඇති අතර ඉන් 11කදී යෂ්ටි යොදා‍ගෙන ඇත. එයින් 40ක් පිරිමි රැඳවියන් වන අතර 11 දෙනකු ස්ත්‍රී රැඳවියෝ වෙති.

ශ්‍රී ලංකාවේ සත්‍යය හා යුක්තිය සඳහා වන ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපෘතිය අවධාරණය කරන්නේ පැහැරගැනීම්, රඳවාගැනීම්, වද බන්ධන සහ ලිංගික වද හිංසා මගින්, බරපතල අපරාධ ගණයේ ලා ගැණෙන මෙකී උල්ලංඝනය කිරීම් කෙතරම් ක්‍රමානුකූල සහ පැතිරුණු ඒවාද යන්න විදහාපාන බවයි.

2024 මාර්තු 1 වැනිදා, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් මහ කොමසාරිස් ෆොල්කර් ට්‍යුර්ක් මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ 55වැනි සැසියට ඉදිරිපත් කළ ස්වකීය වාර්තාව මගින් විශ්මයට තුඩු නොදෙන ලෙසම ‍ස්වකීය කණස්සල්ල පළකර සිටියේ පහත අයුරිනි.

“2023 වසරේ ඇතැම් සිදුවීම්ද ඇතුළත්ව, ප්‍රධාන වශයෙන්ම රටේ උතුරු සහ නැ‍ගෙනහිරදී යළි යළිත් ශ්‍රී ලංකාවේ පොලිසිය සහ ආරක්ෂක හමුදා විසින් සිදුකළ බව කියන පැහැරගැනීම්, අනීතික රඳවාගැනීම් සහ ලිංගික වදහිංසා ඇතුළු වද බන්ධන පැමිණවීම් පිළිබඳ මගේ කාර්යාලයට ලැබී ඇති විශ්වසනීය වාර්තා පිළිබඳව මම අතිශයින් කණස්සල්‍ලට පත්ව සිටිමි.”

නොබෝදා ප්‍රකාශයට පත්කෙරුණු එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවේ 2023 වසරේ මානව හිමිකම් වාර්තාව මගින්ද දක්වා සිටින්නේ, “වසර ඇතුළතදී, පොලිසිය විසින් අනීතික ‍ලෙස රඳවා තබාගෙන වදහිංසාවන්ට භාජනය කරමින් එල්ටීටීඊ සංවිධානයට ඇති සම්බන්ධතාව හෝ විරෝධතාවලට සහභාගීවීම පිළිබඳව ප්‍රශ්න කිරීම ගැන උතුරේ ඇතැම් දෙමළ ජාතිකයන් චෝදනා කරතැයි සිවිල් සමාජ සංවිධාන විසින් වාර්තා කර ඇති” බවයි.

ආණ්ඩුවේ ප්‍රතිචාරය

ITJP වාර්තාවට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ආණ්ඩුව පවසා ඇත්තේ යුද්ධාවසානයේ පටන්ම මානව හිමිකම් ගැටළු සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීමටත්, සංහිඳියාව නගා සිටුවීමටත් බහුවිධ පියවර ගෙන ඇති බවයි. දෙමළ ඉඩම් හිමියන්ගේ ඉඩම් මුදා හැරීම, උතුරු නැගෙනහිර හමුදා කඳවුරු සීමා කිරීම සහ පුද්ගලයන් අතුරුදහන් වූ බවට වාර්තා වී ඇති සිද්ධීන් පිළිබඳව සොයා බැලීමට නිලධාරීන් පත් කිරීම ඒ අතර වන බව විදේශ අමාත්‍යාංශය ප්‍රකාශ කර තිබේ.

“අපි මානව හිමිකම් දෙස බලන්නේ අඛණ්ඩ කාර්යදාමයක් ලෙසයි… ඒ වගේම සංහිඳියා ක්‍රියාදාමය පෙරට ගෙනයාම සඳහා රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ඇතුළු ජාත්‍යන්තර හවුල්කරුවන් සමග කටයුතු කිරීමට අපි කැපවී සිටිනවා,” යි විදේශ කටයුතු රාජ්‍ය අමාත්‍ය තාරක බාලසූරිය රොයිටර් පුවත් සේවය විසින් විමසන ලදුව පවසා තිබේ.

සම්පුර්ණ වාර්තාව මෙතනින්