වෙසක් මස පැවැත්වෙන පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී ආණ්ඩු පක්ෂයට ඡන්දය ලබා ගැනීම සදහා මුදල් අමාත්ය ධුරයද උසුලන ජනාධිපතිවරයා සහ අගමැතිනිය ප්රමුඛ මැති ඇමැතිවරුන් ඡන්ද වේදිකාවේ පුන පුනා කරන දිරිගැන්වීමක් දැඩි ලෙස විවේචනයට ලක්ව තිබේ.
ආණ්ඩු පක්ෂයට බලය ලැබෙන පළාත් පාලන ආයතනවල සංවර්ධන කටයුතු සඳහා කිසිදු වගවිභාගයකින් තොරව මධ්යම ආණ්ඩුවෙන් මුදල් සම්පාදනය කෙරෙන බවට දෙන ඡන්ද පොරොන්දු හෙලා දැකීමට ලක්වී ඇත්තේ දේශපාලන බලහත්කාරකමක් සහ තර්ජනයක් ලෙසටයි.
අප්රේල් 17 වැනිදා මන්නාරමේ පැවැති මැතිවරණ රැලියක් අමතමින් ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක පවසා තිබුනේ ජාතික ජන බලවේගයට බලය නොමැති පළාත් පාලන ආයතන වලට මුදල් ලබා දීමට පෙර ‘දහ සැරයකට වඩා’ ඒ සම්බන්ධයෙන් සොයා බලන බවයි.
“ප්රාදේශීය සභාවෙන් යෝජනා ටික එන්න ඕන. ඒ යෝජනාවට මහ ආණ්ඩුවෙන් සල්ලි වෙන් කරනවා. හැබැයි සල්ලි වෙන් කරන්න කලින් යෝජනාව එවන්නේ කවුද කියලා බලනවා. මන්නාරම නගර සභාව ජාතික ජන බලවේගයේ කණ්ඩායම අතේනම් තියෙන්නේ මහ ආණ්ඩුවට එවන යෝජනාව ඇස් පියාගෙන අනුමත කරනවා. හැබැයි වෙන අය අතේනම් තියෙන්නේ යෝජනාව 10 සැරයකට වඩා බලනවා. ඇයි ඒ අය ෂුවර් නෑ.”
අප්රේල් 12 වැනි දා මන්නාරම දිස්ත්රික්කයේ මුසලි මැතිවරණ කොට්ඨාසයේ සිලාවතුර බස් නැවතුම්පොළ අසල මුස්ලිම් බහුතරයක් සහභාගි වූ ජන රැලියකට එක්වෙමින් අග්රාමාත්ය ආචාර්ය හරිනි අමරසූරිය ද අනතුරු අගවා තිබුනේ අය වැයෙන් වෙන් කළ මුදල් ‘හරියට ප්රයෝජනයට ගැනීමට නම්’ සිය කණ්ඩායමට ප්රාදේශිය බලය අත්යාවශ්ය බවටයි.
“දැන් ගම සුද්ධ කරන්න ඕන. ගම අපිට සුද්ධ කරලා දෙන්න. එතකොට පුළුවන් අපි අර අය වැයෙන් වෙන් කරපු මුදල් වලින් ඔබට හරියට ප්රයෝජනයක් වෙන විදිහට වැඩ ටික කර ගන්න.”
වෙනත් පක්ෂවල ප්රාදේශීය දේශපාලන නායකත්වය ජනාධිපතිවරයා විසින් හඳුන්වන ලද්දේ හොරුන් ලෙසිනි.
පාලක පක්ෂය උතුරට පැමිණ දුන් මුදල් පොරොන්දුව පාර්ලිමේන්තුවේ ප්රධාන දෙමළ පක්ෂය විසින් හෙලා දැක ඇත්තේ තර්ජනයක් ලෙසිනි.
“මෙයාකාරයෙන් කරන ඡන්ද ප්රචාරය තර්ජනයක්. ප්රාදේශීය සංවර්ධනය සඳහා මුදල් වෙන්කිරීම ආණ්ඩුවේ වගකීමක්. අපි දන්නා පමණින් මේ පළාතේ තියෙන්නේ වෙනම රාජ්යයක් නොවේ,” යි ඉලංගෙයි තමිල් අරසු කච්චි (ITAK) පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රී පත්මනාදන් සත්යලිංගම් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් පවසයි.
මධ්යම ආණ්ඩුවට ‘එහෙම බලයක් නෑ’
පලාත් පාලන මුදල් අහිමි කිරීම හා ඡන්ද බලහත්කාරය විධායක අයිතියක් නොවන බව පෙන්වා දෙන යහපාලන රජයේ හිටපු ආණ්ඩුකාරවරුන් තිදෙනෙක් ඒකාබද්ධ මාධ්ය නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් පවසන්නේ ජනාධිපතිවරයාට, ඇමැති මණ්ඩලයට හෝ ආණ්ඩුකාරවරයකුට පළාත් පාලන ආයතනයකට හිමි ආදායම් අහිමි කිරීම සඳහා කිසිදු අභිමත බලයක් නොමැති බවයි.
“එනම්, ආණ්ඩුවේ නොවන දේශපාලන පක්ෂයක් හෝ ස්වාධීන කණ්ඩායමක් විසින් ජයග්රහණය කරනු ලබන මහ නගර සභාවකට, නගර සභාවකට, ප්රාදේශීය සභාවකට අරමුදල් අහිමි කරන්නට රජයට හැකියාවක් නැත.”
ජනාධිපති නීතිඥ මෛත්රී ගුණරත්න, අසාද් සාලි හා රජිත් කීර්ති තෙන්නකෝන් යන හිටපු ආණ්ඩුකාරවරුන් තිදෙනා අප්රේල් 17 වැනිදා නිකුත් කළ පුවත්පත් නිවේදනයක් මගින් කියා සිටින්නේ ජනාධිපතිවරයා හෝ වෙනත් අයෙකු ‘ගමේ බලය නම් ඉල්ලන සල්ලි ඇස් පියාගෙන එවන්නම්, බලය වෙන අය අතේ නම් 10 පාරක්වත් හොයලා බලනවා’ යැයි ප්රකාශ කිරීම තනිකරම දේශපාලන බලහත්කාරයක් බවයි.
“මන්නාරම පැවති ජන රැළියක දී දෙවන වරට ද මෙම ප්රකාශය සිදු කර ඇත. එය ඡන්ද දුෂණයකි. ජනතාව නොමඟ යැවීමකි. එමෙන්ම කිසිදු පදනමක් නැති ප්රකාශයකි.”
ජනතා ඡන්දයෙන් තේරී පත් කර ගනු ලබන දේශපාලන පක්ෂ, කණ්ඩායම්වලට පලාත් ආණ්ඩුකරණයේ නිදහස පැවතිය යුතු බව පවසන හිටපු ආණ්ඩුකාරවරුන් තිදෙනා විපක්ෂයේ සිටිය දී පෙනී සිටි ප්රජාතන්ත්රවාදී වටිනාකම් බලයට පත්වීමෙන් පසුව විනාශ කර ගැනීමට ආණ්ඩුවට හැකියාවක් නැති බවද වත්මන් පාලකයන්ට සිහිපත් කර දී තිබේ.
“ජනාධිපතිවරයා ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාව සහ අණ පනත් මගින් ලබාදී ඇති වගකීම් ඉටු කිරීමට බැදී සිටී. ඡන්ද බලහත්කාරය විධායක අයිතියක් නොවේ. ”
ජාතික ජන බලවේගයේ ආණ්ඩුව ප්රචාරණයට අදාල මැතිවරණ නීති උල්ලංඝනය කර ඇති ආකාරයක්ද සිය නිවේදනය මගින් ඔවුන් තිදෙනා පෙන්වා දී තිබේ.
“ජාතික ජන බලවේගය විසින් මුද්රණය කර බෙදා හරිනු ලබන අත් පත්රිකාවේ ‘ප්රාදේශීය සභාවට ප්රතිපාදන ලැබෙන්නේ පවතින රජයෙනි. ප්රාදේශීය සදභාවේ වෙනත් පක්ෂයක් බලයට පත් වුවහොත් ………..’ ලෙස දැක්වේ. මෙය පට්ටපල් බොරුවකි. කෙප්පයකි. ප්රචාරණයට අදාල මැතිවරණ නීති උල්ලංඝනය කිරීමකි.”
පාර්ලිමේන්තුවේ බලය හිමි කණ්ඩායම පලාත් ආණ්ඩුවේ බලය ද හිමිකර ගත යුතුය යන්න අශිෂ්ඨ දේශපාලන ව්යවහාරයක් බව හිටපු ආණ්ඩුකාරවරුන් තිදෙනාගේ අදහස වී ඇති අතර ඔවුන් පවසන්නේ එය ජනතා පරමාධිපත්ය උල්ලංඝනය කිරීමක් ලෙසයි.
“ප්රාදේශීය ආණ්ඩු පිහිටුවන්නේ ජනතා ඡන්දයෙනි. එහි නියෝජිතයින්ට ඇති බලය කැබිනට් අමාත්යවරුන්ට හෝ නැත. මහජන ඡන්දයෙන් පත්වන කිසිදු ආයතනයකට මුල්ය අවහිරතා ඇති කිරීමට කිසිදු ශිෂ්ඨ පාලකයෙකුට හැකියාවක් නැත. පලාත් පාලනය යනු ජනතාවගේ එදිනෙදා ජීවිතයට වැදගත්ම පහසුකම් ඉටු කරන ස්ථානය යි. එය දේශපාලනයෙන් නිදහස් විය යුතු අතර, ජනතා සෙත සැලසීම සඳහාම පමණක් විය යුතුය. පාර්ලිමේන්තුවේ බලය හිමි කණ්ඩායම පලාත් ආණ්ඩුවේ බලය ද හිමිකර ගත යුතුය යන්න අශිෂ්ඨ දේශපාලන ව්යවහාරයකි. ජනතා පරමාධිපත්ය උල්ලංඝනය කිරීමකි.”
යම් පළාත් පාලන ආයතනයකට හිමි මුද්දර බදු සහ වෙනත් අරමුදල් අවහිර කිරීමක් සිදුවන්නේ නම් එය සිදු කරන නිලධාරියාට එරෙහිව රිට් ආඥාවක් ලබා ගැනීමේ හැකියාව පවතින බව යහපාලන රජයේ හිටපු ආණ්ඩුකාරවරුන් තිදෙනා ඒකාබද්ධ මාධ්ය නිවේදනය මගින් තව දුරටත් පෙන්වා දී තිබේ.
රාජ්ය මුදල් පිළිබඳව තීන්දු ගන්නා පුද්ගලයකු ලෙස ජනාධිපතිවරයා විසින් කරන ලද ප්රකාශය මගින් ‘ඡන්දදායකයාට අනියමින් බලපෑමක් එල්ල විය හැකි’ බව මැතිවරණ නිරීක්ෂණ කණ්ඩායමක් විශ්වාස කරයි.
“එකී ප්රකාශය මගින් ජාතික ජන බලවේගයට බලය හිමි නොවන පළාත් පාලන ආයතන වලට මුදල් ලබා නොදෙන බව සෘජු ලෙස ප්රකාශ නොවුවද, එමගින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීමේ ආඥා පනතේ 82 වගන්ති ප්රකාරව අයුතු බලපෑම්, එනම් ඡන්දදායකයාගේ ස්වාධීන මතයට යම් බලපෑමක් එල්ලවන බව පෙනී යයි,” යනුවෙන් නිදහස් හා සාධාරණ මැතිවරණ සඳහා ජනතා ක්රියාකාරිත්වය (PAFFREL) නිකුත් කළ නිවේදනයක දැක්වෙයි.
ජනාධිපතිවරයා ඉදිරියේදී මෙවැනි ප්රකාශ නිකුත් නොකරනු ඇති බවට එම නිවේදනයට අත්සන් තබන පැෆරල් විධායක අධ්යක්ෂ රෝහණ හෙට්ටිආරච්චි විශ්වාසය පල කරයි.