කොරෝනා වාර්තාකරණය ගැන මාධ්‍යවේදීන්ට මාර්ගෝපදේශ

කොරෝනා වෛරස් ආසාදිතයන්ගේ සහ නිරෝධායනයට ලක් වන පුද්ගලයන්ගේ ජාතිය ඉස්මතු වන අයුරින් ප්‍රවෘත්ති පල කරන්නන්ට දැඩි සමාජ විරෝධයක් එල්ලවෙමින් තිබියදී කොවිඩ් 19 පිළිබඳ වාර්තාකරණයේ දී අනුගමනය කළ යුතු මාර්ගෝපදේශ ඇතුළත් නිර්දේශ කීපයක් දිවයිනේ ප්‍රධානතම සෞඛ්‍ය බලධාරියා විසින් හදුන්වා දී තිබේ.

සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් විශේෂඥ වෛද්‍ය අනිල් ජාසිංහගේ අත්සනින් යුතුව රජයේ ප්‍රවෘත්ති දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වරයා වෙත යොමු කර තිබෙන නිවේදනයක් මගින් ඉල්ලා ඇත්තේ නිරෝධායනයට ලක් කරන පුද්ගලයන්, රෝගීන් සහ මරණ වාර්තාකරණයේදී කිසිවිටකත් ජාතිය සහ ආගම සඳහන් නොකරන ලෙසයි.

ශ්‍රී ලංකාවේ නව කොරෝනා වෛරසයෙන් ආසාදිත රෝගීන් පිරිසක‌ගේ ජාතිකත්වය උළුප්පමින් ජාතිවාදය ඇවිස්සීමට රාජපක්ෂවාදී හිටපු අමාත්‍යවරයකු හා ලංකාවේ ජනප්‍රිය නිවේදකයකු ප්‍රකට රුපවාහිනියක් ඔස්සේ හිතා මතාම ගන්නා උත්සාහයක් සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ හෙළිදරව් වී දිනක් ගත වන්නට මත්තෙන් විශේෂඥ වෛද්‍ය අනිල් ජාසිංහ මාධ්‍ය වාර්තාකරණයේදී අවධානය යොමු කළ යුතු මාර්ගෝපදේශ අටක් පිළිබදව පෙන්වා දී තිබේ.

ශ්‍රී ලංකාවේ ජනප්‍රියම රූපවාහිනී නිවේදක ලෙස වසර දෙකක් පිට පිටම ස්ලිම් නීල්සන් සම්මානය දිනාගෙන ඇති චතුර අල්විස් සහ හිටපු අමාත්‍ය මහින්දානන්ද අලුත්ගමගේ දෙරණ රූපවාහිනියේ විකාශය කෙරෙන දේශපාලන වැඩ සටහනක් තුලදී ජාතිවාදය පැතිරවීමට උත්සාහ දැරීම සමාජ මාධ්‍ය ක්‍රියාධාරීන්ගේ දැඩි විරෝධයට ලක්වී තිබුණි.

කෝවිඩ් – 19 පැතිරීම වැළැක්වීමේ ජාතික ක්‍රියාන්විත මධ්‍යස්ථානයේ ප්‍රධානි, ආරක්‍ෂක මාණ්ඩලික ප්‍රධානි මෙන්ම යුද හමුදාපති ලුතිනන් ජෙනරාල් ශවේන්ද්‍ර සිල්වා ද අකුරණ ප්‍රදේශයෙන් සහ පුත්තලමෙන් සොයා ගන්නා ලද රෝගීන් දෙදෙනකු ජාතිය සඳහන් කරමින් හඳුන්වා දෙනු අද දෙරණ රූපවාහිනිය විසින් මාර්තු 29 දින 12.30 ට විකාශනය කරන ලදී.

එයට දින දෙකකට පසුව පොලිස් මාධ්‍ය කොට්ඨාසය විසින් නිකුත් කර තිබෙන නිවේදනයක සදහන්ව තිබුනේ අන්තර්ජාලය හරහා රාජ්‍ය නිලධාරීන්ගේ අඩුපාඩු මතුකර පෙන්වමින් ඔවුන්ගේ රාජකාරිය විවේචනය කරන පුද්ගලයන් අත්අඩංගුවට ගැනීමට වැඩ බලන පොලිස්පතිවරයා අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරයා ඇතුළු දිවයිනේ සියලුම පොලිස් ස්ථානාධිපතිවරුන් වෙත උපදෙස් ලබා දී ඇති බවයි.

මාර්ගෝපදේශ මොනවාද?

සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයා හදුන්වා දී ඇති මාර්ගෝපදේශ පරිදි සෑම විටම කොවිඩ් 19 සම්බන්ධයෙන් වාර්තාකිරීම සඳහා සත්‍ය සහ තහවුරු කරන ලද මුලාශ්‍ර පමණක් භාවිත කළ යුතු අතර වෛරසය ආසාදිත පුද්ගලයන් “රෝගීන්” මිස අනෙක් අයට “රෝගය පතුරුවන පුද්ගලයන්” ලෙස හැදින්වීමෙන් වැළැකිය යුතුය.

අවදානමේ ප්‍රමාණය තාක්ෂණික සහ විද්‍යාත්මක කරුණු මත පමණක් පදනම් කරගෙන වාර්තාකරණයේ යෙදිය යුතු අතර විවිධ පුද්ගලයන්ගේ පෞද්ලගික මත සමාජ ගත කිරීමේන් වැළැකිය යුතුය.

නිරෝධායනයට ලක් කරන පුද්ගලයන් සහ රෝගීන්ගේ ඡායාරූප, වීඩියෝපට ඔවුන්ගේ අවසරයකින් තොරව ප්‍රදර්ශනය නොකළ යුතුය.

මිය ගිය අයගේ අවසන් කටයුතු පිළිබද සංවේදී ඡායාරූප හෝ වීඩියෝ පට ප්‍රදර්ශනය කිරීමේදී එම දර්ශන බොද කොට භාවිතය වඩාත් යෝග්‍ය බව සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වරයා රජයේ ප්‍රවෘත්ති අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයාට දන්වා තිබේ.

ජනතාව තුළ වෛරය ඇති වන ලෙස තොරතුරු වාර්තා කිරීමෙන් වළකින ලෙසද ඉල්ලා සිටින විශේෂඥ වෛද්‍යවරයා කොරෝනා වෛරස් තත්වය ජන මනසට ආතතිය සහ ඉච්ඡාභංගත්වය ඇති වන ලෙස නොව අනාගතය සම්බන්ධයෙන් ධනාත්මක බලාපොරොත්තු සහ එකිනෙකා අතර සහයෝගය ඇති වන ලෙස ප්‍රවෘත්ති සහ දැනුවත් කිරීම් ලබා දෙන ලෙසද ඉල්ලා සිටී.

කොරෝනා වසංගත තත්වයේදී එයට මුහුණ දීම සදහා රජය ගෙන යන වැඩපිළිවෙලට සියළුම මාධ්‍ය මගින් ලබා දෙන විශාල සහාය සදහාද සිය ස්තුතිය පිරිනමන සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් විශේෂඥ වෛද්‍ය අනිල් ජාසිංහ ඉහත සදහන් නිර්දේශයන්ගෙන් පරිබාහිරව වාර්තාකරණයේ යෙදීම තුලින් සිදුවන බරපතලම අගතිය ලෙස පෙන්වා දී ඇත්තේ රෝගය ආසාදිත පුද්ගලයන් කොන්වීමට ඇති බිය නිසා නිසි වෛද්‍ය උපදෙස් සහ ප්‍රතිකාර නොගෙන සැගවී සිටීමට ඉඩ ඇති බවයි.

මේ අතර, COVID-19 පිළිබඳ වැදගත් සහ යාවත්කාලීන තොරතුරු සිංහලෙන්, දෙමළෙන් හා ඉංග්‍රීසියෙන් ෆේස්බුක් WHO chatbot තුළින් අන්තර්ජාලය ඔස්සේ ලබා ගත හැකි බව ලෝක සොඛ්‍ය සංවිධානය විසින් දැනුම් දී තිබේ.
https://www.facebook.com/WHOSriLanka