ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කළ බවට යුද හමුදාවට චෝදනා

වසංගතයේ දෙවැනි රැල්ල හමුවේ ඇඟලුම් සේවකයන් පිරිසක් අනාරක්ෂිත නිරෝධායන ක්‍රියාවලියකට යොමු කර ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කර ඇති බවට කොරෝනා පාලනය බාර යුද හමුදාපතිවරයාට විරුද්ධව මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව වෙත පැමිණිල්ලක් ඉදිරිපත් කර තිබේ.

නිදහස් වෙළෙඳ කලාපයේ කම්කරුවන්ගේ අයිතීන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටින සංවිධාන හතරක් ඒකාබද්ධව යොමු කර තිබෙන පැමිණිල්ල මගින් අවධාරණය කර ඇත්තේ යුද හමුදාව විසින් කම්කරුවන් වටලාගත් අත්තනෝමතික නීති විරෝධී ආකාරය, සහ ඔවුන්ට කුරිරු, අමානුෂික හෝ පහත් ලෙස සැලකීම, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ සහතික කර ඇති ඔවුන්ගේ නිදහස සීමා කිරීම, කම්කරුවන්ගේ ආර්ථික හා සමාජ තත්වය මත පදනම් කරගෙන වෙනස් කොට සැලකීම පිළිබඳව වූ බරපතල ගැටලු මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ අවධානයට යොමු කරමින් ඒ පිළිබඳ පරීක්ෂණයක් ආරම්භ කිරීම සඳහා පැමිණිල්ල ඉදිරිපත් කරන බවයි.

කම්කරුවන් 98 දෙනකු වෙනුවෙන් මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව වෙත එම සංවිධාන පැමිණිලි කොට ඇත්තේ COVID-19 අවම කිරීම සඳහා වූ ජාතික ක්‍රියාන්විත මධ්‍යස්ථානයේ (NOCPCO) ප්‍රධානී වැඩ බලන ආරක්ෂක මාණ්ඩලික ප්‍රධානී සහ යුද හමුදාපති ලුතිනන් ජෙනරාල් ශවේන්ද්‍ර සිල්වාට සහ කම්කරුවන් වැටලීමට යවන ලද ශ්‍රී ලංකා හමුදා නිලධාරීන්ට එරෙහිවය.

විධාන වගකීම

සෙබළුන්ට එල්ලවන චෝදනා සම්බන්ධයෙන් ඔවුන්ගේ අණදෙන නිලධාරියා වන හමුදා ප්‍රධානියා වගකිව යුතු ආකාරය පැමිණිල්ලෙන් අවධාරණය කර තිබේ.

“ලුතිනන් ජෙනරාල් ශවේන්ද්‍ර සිල්වා වගඋත්තරකරුවෙකු බවට පත් කරනු ලබන්නේ NOCPCO හි ප්‍රධානියා සහ යුද හමුදාපති ලෙස ඔහුගේ නිල බලය සැළකීමෙනි. ඔහුගේ උපදෙස් නොමැතිව හමුදා නිලධාරීන්ට මෙම මෙහෙයුම සිදු කළ නොහැකි ය. අනාගතයේ දී ඔවුන් පිළිබඳව අප දැනුවත් වුවහොත්, පැමිණ සිටි හමුදා නිලධාරීන්ගේ තනි පුද්ගල නම් මානව හිමිකම් කවුන්සිලයට ඉදිරිපත් කිරීමේ අයිතිය අප සතුව තබා ගන්නෙමු.”

බ්‍රැන්ඩික්ස් කම්හලෙන් පුපුරා ගිය දෙවැනි වසංගත රැල්ල දිනපතා සියගණනින් ගොදුරු කර ගනිමින් සිටියත්, පළමුව වෛරසය ආසාදිත වු තැනැත්තා සොයා ගැනීමට බලධාරීන් අපොහොසත්ව සිටියදී, කෝවිඩ් සැක පිට නිරෝධායනය සදහා ගෙන යනු ලබන කම්කරුවන්ට යුද හමුදාව අමානුෂික ලෙස සලකා ඇති බව සනාථ කිරීමට කම්කරුවන්ගේ ප්‍රකාශ ද මානව හිමිකම් කොමිසම වෙත කරන ලද පැමිණිල්ලේ උපුටා දක්වා තිබේ.

ඉකුත් ඔක්තෝබර් 11 වන ඉරිදා දින රාත්‍රී 10.30 ට පමණ දරුවන් දෙදෙනෙක්, ගර්භනී මාතාවක් සහ කාන්තාවන් 25ක් ඇතුළු කටුනායක ලියනගේමුල්ල ප්‍රදේශයේ ඇඟලුම් කම්හල් සේවකයන් 45 දෙනකු හමුදාව විසින් වටලාගෙන බස් රථයකින් කළුතර පිහිටි ස්ථානයක් වෙත නිරෝධායනය සඳහා ගෙන ගොස් තිබේ.

අසල්වැසි නේවාසිකාගාරයේ COVID ආසාදිත වූ සේවකයන් කිහිප දෙනකු වාසය කර ඇති බැවින්, ඔවුන්ව ද නිරෝධායනය කළ යුතු බව සේවකයන්ට පවසා තිබු බවයි මානව හිමිකම් කොමිසම වෙත පැමිණිල්ල ඉදිරිපත් කරන සංවිධාන පෙන්වා දෙන්නේ.

“පැනලා යන්න හදන්න එපා”

ඔවුන් වේයන්ගොඩට ගෙනයන බව පවසා තිබුණත්, දුරකථන සංඥා ඉතා අවම මට්ටමක පවතින කළුතර ප්‍රදේශයේ හුදෙකළා ස්ථානයකට ඔවුන්ව ගෙන ගොස් තිබු බව එම සංවිධාන යොමු කළ පැමිණිල්ලේ වැඩි දුරටත් සදහන්ය.

“අපේ දේවල් එකට එකතු කරගෙන බස් එකට නගින්න අපිට දුන්නේ තත්පර ගානක්. ඇඳුම් පැක් කරගන්න වත් අපිට වෙලාවක් දුන්නෙ නෑ. අඩුම තරමේ පනාවක් දාගන්න වෙලාවක් දුන් නෑ. පැනලා යන්න හදන්න එපා, පැත්තම වටලලා තියෙන්නේ කියලා හමුදාව අපිට කිව්වා. ඒ කට්ටිය (හමුදාව) අපට සැලකුවේ හිරකාරයෝ වගේ. හරියට අපි ජාතික අපරාධයක් කළා වගේ” එක් කම්කරුවෙක් පවසා තිබේ.

එදිනම පාන්දර 12.30 ට පමණ කටුනායක ඇවරිවත්තේ දී ඒ ආකාරයටම සේවකයන් 53 දෙනෙකු අවදි කොට බස් රථයකට නංවා ගෙන තිබු බව පැමින්ල්ල වැඩි දුරටත් පෙන්වා දෙයි.

“රෑ මැද හමුදාව ඇවිත් අපිට අපේ උවමනා බඩු පැක් කරගෙන බස් එකට නගින්න විනාඩි 10 ක් දුන්නා. නිදි නැතුව වැඩ කරලා මහන්සි වෙලා එයාලා ඉන්නේ කියලා එයාලට පරක්කු කරන්න එපා කියලා හමුදාව අපිට කිව්වා, අපිට බල බල ඉන්න වෙලාවක් නෑ, අපි දිගටම වැඩ කරලා ඉන්නේ එයාලා කිව්වා.මගේ PCR එක නෙගටිව් කියලා මට රිපෝර්ට් එක හරියටම ආවේ ඊට දවස් දෙකකට කලින්. මට ඒක වත් එයාලට කියාගන්න අවස්ථාවක් දුන්නේ නෑ. කාටවත් කතා කරන්ඩ එයාලා ඉඩක් දුන් නෑ. අපිව බස් එකට දක්කාගෙන ගිහින් අපිව අරගෙන යන්න ගියා”

ඔවුන් කටුනායක, සීදූව, මීගමුව සහ අමන්දොලුව යන ප්‍රදේශවලින් තවත් කම්කරුවන් එකතු කර ගෙන අවසානයේ ඔක්තෝබර් 12 වන දින අලුයම 5.30 ට කටුනායකින් පිටත්ව ගොස් ඇත.

“පැය 12 කට පසු දහවල් 12.30 ට ඔවුන් කළුතර වෙත ළඟා වී ඇති අතර, එතෙක් කිසිදු ආහාරයක් හෝ ජලය බිඳක් හෝ ලබා දී නොතිබුණි. එහි ගිය පසු ඔවුන්ට ආහාර ටිකක් ලබා දී තිබුණත් ඒවා ආහරයට ගත නොහැකි තත්වයේ විය. මෙම පහසුකම පිරිසිදු කර නොතිබූ අතර, වැසිකිළි උතුරා අපිරිසිදු වී තිබූ අතර, ඒ වනතෙක් (ඔක්තෝබර් 13 වන විට) කිසිදු සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයෙකු හෝ මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකයෙකු හමුවිය නොහැකි විය,” යි මානව හිමිකම් කොමිසම වෙත යොමු කළ පැමිණිල්ලේ වැඩි දුරටත් සදහන්ව තිබේ.

තවත් චෝදනා රැසක්

මේ ආකාරයෙන් නිරෝධායනය සදහා රැගෙන ගිය කම්කරුවන්ට විදින්නට වු පීඩාවාන් රාශියක් කම්කරුවන්ගේ ප්‍රකාශයන්හි උපුටනද සහිතව මානව හිමිකම් කොමිසම වෙත පැමිණිලි කර තිබෙන සංවිධාන පෙන්වා දෙන්නේ විශේෂයෙන්ම සේවිකාවන් සමඟ කටයුතු කළ ආකාරය සැලකිල්ලට ගත්විට රජය සහ හමුදාව වසංගත අර්බුදය හසුරුවා ඇති ආකාරය ඉතාමත් ගැටලු සහගත බවයි.

පැහැදිලි තොරතුරු හෝ දැනුවත්භාවය නොමැතිවීම, අනාරක්ෂිත ප්‍රවාහනය, අපිරිසිදු නිරෝධායන පහසුකම් සහ සේවකයන් බස්රථවලට පැටවීමට පෙර සහ මධ්‍යස්ථානයට ඇතුළත් වීමට පෙර PCR පරීක්ෂණ පැවැත්වීමට අපොහොසත් වීම, ආණ්ඩුව විසින් පිළිපැදිය යුතු යැයි කියනු ලබන මූලික COVID-19 රෙගුලාසි පැහැදිලිවම උල්ලංඝනය කිරීමක් බව එම පැමිණිල්ල මගින් වැඩි දුරටත් පෙන්වා දී තිබේ.

ඒ අනුව කම්කරුවන් නිරෝධායනය සදහා රැගෙන යාමේදී හමුදාව පහත සඳහන් මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කර ඇති බව පැමිණිලිකාර සංවිධාන මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවට යොමු කළ පැමිණිල්ලේ අවධාරණය කර තිබේ.

ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය වන හැටි

1.මෙම ඇඟලුම් කම්හල් සේවකයන් 98 දෙනා වටකර, අත්අඩංගුවට ගෙන, ප්‍රවාහනය කොට කළුතර අනාවරණය නොකළ ස්ථානයක රඳවාගෙන සිටි හමුදා නිලධාරීන් විසින් ව්‍යවස්ථාවේ 12 (1), 13 (1) සහ 13 (2) යන වගන්ති උල්ලංඝනය කර තිබේ.

2.මෙම කම්කරුවන් 98 දෙනා රඳවා තබා ඇති ‘නිරෝධායන මධ්‍යස්ථාන’ නීත්‍යනුකූලව ස්ථාපිත කර නොමැති බැවින් මෙම කම්කරුවන් එවැනි මධ්‍යස්ථානවල තබා ගැනීම නීතියෙන් ස්ථාපිත කර ඇති ක්‍රියා පටිපාටියට අනුකූල නොවන බව අප විසින් ප්‍රකාශ කරනු ලබන්නෙමු. එබැවින් ඔවුන් අනාවරණය නොකළ සහ නීති විරෝධී නිරෝධායන මධ්‍යස්ථානවල රඳවා තබා ගැනීම ව්‍යවස්ථාවේ 12 (1), 13 (2), 14 (1) (උ) යන වගන්ති උල්ලංඝනය කිරීමකි.

3.පිරිමි හමුදා නිලධාරීන් කාන්තා සේවිකාවන්ගේ නේවාසිකාගාරවලට ඇතුළු වී මෙම නීති විරෝධී හා අත්තනෝමතික ලෙස අත්අඩංගුවට ගෙන රඳවා තබා සිදුකොට තිබේ. මෙය ව්‍යවස්ථාවේ 12 (1) සහ 13 (2) යන වගන්ති උල්ලංඝනය කිරීමකි.

4.හමුදා නිලධාරීන් විසින් කම්කරුවන් මානසික වධහිංසාවලට ලක්කිරීම, කුරිරු, අමානුෂික හෝ පහත් ලෙස සැලකීම නිසා, නිරෝධායන මධ්‍යස්ථානවල පවතින දුර්වල සනීපාරක්ෂක කොන්දේසි, පරීක්ෂණ සිදු නොකර කම්කරුවන් එකට තබා ගැනීම සහ එමඟින් කම්කරුවන් COVID ආසාදනය වීමේ සැබෑ අවදානමට ලක් කිරීම 11 වන වගන්තිය උල්ලංඝනය කිරීමකි.

5.මෙම කම්කරුවන් 98 දෙනා එම අනාවරණය නොකළ නිරෝධායන මධ්‍යස්ථාන හැර යාම වළක්වා තිබූ අතර ඔවුන්ට කිසිදු හේතුවක් ලබා දී නැත. මෙය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 14 (1) (උ) වගන්ති උල්ලංඝනය කිරීමකි.

6.මෙම කම්කරුවන් 98 දෙනාට අමානුෂික ලෙස සලකනු ලැබ ඇති අතර, ඔවුන්ගේ අත්‍යවශ්‍ය දෑ ඇසුරුම් කිරීමට මිනිත්තු කිහිපයක් ලබා දී, බස් රථවල පුරවාගෙන, දුර්වල සෞඛ්‍යාරක්ෂිත තත්වයන් යටතේ අනාවරණය නොකළ ස්ථානවල තබා, කෑමට නිසි ආහාර ලබා නොදී තිබූ අතර, කිසිම මනුෂ්‍යයෙකුට නොසැලකිය යුතු ආකාරයෙන් සළකා තිබේ. කර්මාන්තශාලා සේවකයන් වශයෙන් ඔවුන්ගේ ආර්ථික පන්තිය හේතුවෙන් ඔවුන් වෙනස් කොට සැලකීමට ලක්ව ඇති හෙයින්, ඉහත සඳහන් කළ සියලුම උල්ලංඝනයන් හැරුණු විට මෙය ව්‍යවස්ථාවේ 12 (2) වගන්තිය උල්ලංඝනය කිරීමකි.

මෙම නීති විරෝධී හා අත්තනෝමතික ලෙස වටකිරීම හා රඳවා තබා ගැනීම සිදු කර ඇති ආකාරය හේතුවෙන් සියලුම කම්කරුවන්ට COVID ආසාදනය වීමේ සැබෑ තර්ජනයට ලක්ව ඇති හෙයින්, මෙම ඇඟලුම් කර්මාන්තශාලා සේවකයන් 98 දෙනා සම්බන්ධයෙන් වගඋත්තරකරුවන් වන ලුතිනන් ජෙනරාල් ශවේන්ද්‍ර සිල්වා සහ ශ්‍රී ලංකා හමුදා නිලධාරීන්ගේ ක්‍රියාකලාපය පිළිබඳව විමර්ශනය කරන ලෙස පැමිනිලිකාර සංවිධාන මානව හිමිකම් කොමිසන් සභාවෙන් ඉල්ලා තිබේ.

ස්ටෑන්ඩ් අප් මූව්මන්ට් ලංකා සංවිධානය වෙනුවෙන් අශිලා දන්දෙනිය, ඩාබිඳු සාමූහිකය වෙනුවෙන් චමිලා තුෂාරි, මානව සංවර්ධනය සඳහා විප්ලවීය පැවැත්ම (RED) වෙනුවෙන් චන්ද්‍ර දේවනාරායන හා ශ්‍රම අභිමානී කේන්ද්‍රය වෙනුවෙන් නොයෙල් ක්‍රිස්ටීන් ප්‍රනාන්දු කන්‍යා සොහොයුරිය මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව වෙත මෙම පැමිණිල්ල සිදු කර තිබේ.