වසංගතයට මුවාවී නීතිය අනීතිය කරන බවට රජයට චෝදනා

සිය විරුද්ධවාදීන් නිහඬ කිරීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් කොරෝනා වසංගතයට මුවා වී, නීතිය අයුතු ලෙස යොදාගන්නා බවට ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් සංවිධානයක් චෝදනා කරයි.

නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් ජාත්‍යන්තර නීතිවේදීන්ගේ කොමිසම (ICJ) පෙන්වා දෙන්නේ, අන්තර්ජාලය ඔස්සේ ව්‍යාජ ප්‍රවෘත්ති හෝ අසත්‍ය තොරතුරු පළ කිරීම සම්බන්ධයෙන් සෘජුවම අදාල වන නීති දැනට ශ්‍රී ලංකාවේ නොමැති බවයි.

මේ තත්වය යටතේ, පොලිස් ආඥාපනතේ එන ‘හදිසි කලබලයක් ඇතිකරවීම’, පරිගණක අපරාධ පනතේ එන ‘මහජන ආරක්ෂාවට හානි සිදු කිරීම’ සහ දණ්ඩ නීති සංග්‍රහයේ එන ‘රාජ්‍ය කෙරෙහි අප්‍රසාදය අවුස්සන’ පුළුල් අර්ථ හා දුර්වල වචන සහිත ප්‍රතිපාදන, සිය විරුද්ධවාදීන් නිහඬ කිරීමට ශ්‍රී ලංකාව තුළ අවභාවිතා වන බව ඔවුන් වැඩිදුරටත් පෙන්වා දේ.

“මේවායින් බොහොමයක් ශ්‍රී ලංකාවේ නීතිය යටතේ, අත්අඩංගුවට ගැනීම සඳහා වරෙන්තුවක් අවශ්‍ය නොවන ආකාරයේ වැරදි බව ද සැලකිය යුතු කරුණකි”

කොරෝනා වසංගතය සම්බන්ධයෙන් රජය ගන්නා පියවර විවේචනය කරන්නන්ට එරෙහිව නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගන්නා බව කියමින් මාධ්‍යවේදීන්, රාජ්‍ය නිලධාරීන්, වෛද්‍යවරුන් සහ සමාජ මාධ්‍ය ක්‍රියාකාරීන් හට හිරිහැර කිරීම සහ තර්ජනය කිරීම ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් නතර කළ යුතු බව, නීතිය තුළින් ජාතික හා ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් ප්‍රමිති දියුණු කිරීමට කටයුතු කරන ජ්‍යෙෂ්ඨ විනිසුරුවන්, නීතීඥයින් සහ විද්වතුන් ඇතුළු ප්‍රවීණ නීතිවේදීන් ගෙන් යුත් සංවිධානයක් වන ICJ අවධාරණය කරයි.

කොවිඩ් -19 වෛරසය ව්‍යාප්තියට එරෙහිව සටන් කරන නිලධාරීන් ගැන අසත්‍ය හෝ අපහාසාත්මක ප්‍රකාශ පතුරුවන අය අත්අඩංගුවට ගන්නා බවට, 2020 අප්‍රේල් මාසයේදී සහ පසුව 2021 ජුනි මාසයේදී නිවේදන නිකුත් කළ ශ්‍රී ලංකා පොලිසිය විසින්, සමාජ මාධ්‍යවල අසත්‍ය තොරතුරු පළ කිරීම යන චෝදනාව යටතේ අත්අඩංගුවට ගැනීම් කිහිපයක් මේ වන විටත් සිදු කර ඇති බව ජාත්‍යන්තර නීතිවේදීන්ගේ කොමිසම විසින් පෙන්වා දී තිබේ.

කොවිඩ්-19 හඳුනා ගැනීමේ පරීක්ෂණ වල පවතින ඉහළ මිල ගණන් සහ වසංගතය හසුරුවන ආකාරය පිළිබඳව, රූපවාහිනී සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් අතරතුර දී කළ ප්‍රකාශයක් සම්බන්ධයෙන් සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ හිටපු ප්‍රකාශක වෛද්‍ය ජයරුවන් බණ්ඩාර අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව (CID) විසින් පසුගිය අගෝස්තු 31 දින කැඳවා තිබුණි.

කොවිඩ්-19 ආසාදිත රෝගීන් වැඩිවීම හේතුවෙන් අවිස්සාවේල්ල රෝහලේ පවතින අර්බුදය පිළිබඳව විවේචනාත්මකව ෆේස්බුක් සමාජ මාධ්‍ය තුළ සිදු කරන ලද පළ කිරීම් සම්බන්ධයෙන්, වෛද්‍ය නජිත් ඉන්දිකගෙන් ද මීට පෙර අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව විසින් ප්‍රශ්න කරන ලදී.

මේ සම්බන්ධයෙන් අවධානය යොමු කරන ICJ හි නීති හා ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යක්‍ෂක ඉයන් සෙයිඩර්මන්, ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් කොරෝනා වසංගතය සම්බන්ධයෙන් ප්‍රතිචාර දැක්වීමට ගනු ලබන පියවර ගැන ප්‍රශ්න කරන පුද්ගලයන් බිය ගැන්වීම මඟින් සිදු වන්නේ, වසංගතය පැතිරීම නැවැත්වීමට ගන්නා උත්සාහයන් සාර්ථක වීම නොව අඩපණ වීම බව ප්‍රකාශ කර සිටී.

“කොරෝනා වසංගතයට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා යොදා ගැනීමට ඇති රෙගුලාසි, අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ හා තොරතුරු දැන ගැනීමේ නිදහස සීමා කිරීමේ තවත් ආකාරයක් ලෙස, ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් වැරදි ලෙස භාවිතා කරන බව පෙනෙන්නට තිබෙනවා. මෙය කොවිඩ්-19 වසංගතය ආරම්භ වීමටත් පෙර පටන් ගෙන, දිගින් දිගටම ගෙනයන තත්වයක්,” බව ඔහු වැඩිදුරටත් පෙන්වා දෙයි.

සිවිල් හා දේශපාලන අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර සම්මුතියේ (ICCPR) 19 වැනි වගන්තිය මඟින් සහ ශ්‍රී ලංකා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 14 වැනි ව්‍යවස්ථාව මඟින්, අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස ආරක්ෂා කර තිබේ.

මහජන සෞඛ්‍ය සම්බන්ධයෙන් වන හදිසි අවස්ථාවකදී ප්‍රකාශනයේ අයිතිය යම් පමණකට සීමා කිරීමකට 19 වැනි වගන්තිය මඟින් ඉඩ ලබා දුන්නද, ඕනෑම සීමා කිරීමක් අනිවාර්යයෙන්ම මහජන සෞඛ්‍ය ආරක්‍ෂා කිරීමේ අරමුණ සඳහා ඇති අවශ්‍යතාවයට සමානුපාතික විය යුතු බව ICJ මෙහිදී වැඩිදුරටත් පෙන්වා දෙයි.

කොරෝනා වසංගත තත්වය තුළ රාජ්‍යයන් විසින් හදිසි ප්‍රතිචාර නිසි ලෙස ක්‍රියාවේ යෙදීමේදී අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස, තොරතුරු වලට ප්‍රවේශය සහ ප්‍රසිද්ධියේ විවාද පැවැත්විය හැකි සිවිල් අවකාශයක් පැවතීම වැදගත් බව, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කමිටුව විසින් අවධාරණය කර තිබේ.

වසංගතය තත්වයක් තුළ මහජන සෞඛ්‍යය ආරක්‍ෂා කිරීම සඳහා වැරදි තොරතුරු ව්‍යාප්ත වීම වැළැක්වීමේ සාධාරණ අවශ්‍යතාවක් ඇති නමුත්, එම අරමුණ සාක්ෂාත් කරගත යුත්තේ පැහැදිලි සහ ප්‍රවේශ විය හැකි නීති සම්පාදනය තුළින් බව ප්‍රකාශ කරන ICJ සංවිධානය, ඒ වෙනුවෙන් කළ යුත්තේ අහිකරන අවසරයකින් තොර අත්අඩංගුවට ගැනීම් සහ පොලිස් බිය ගැන්වීම් වැනි අනවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග වලට යාම නොවන බව ද අවධාරණය කරයි.