ශ්‍රී ලංකාවේ මානව හිමිකම් චර්යාව පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ නවතම සමාලෝචනය අඛණ්ඩව සිදු වෙමින් පවතින උල්ලංඝන ගැන නිශ්චිත නිර්දේශ ඉදිරිපත් කර නැති වීම සම්බන්ධයෙන් යුද පීඩිතයන්ගේ දැඩි විවේචනයට ලක්ව තිබේ.
යුද්ධයේ අනතුරුවලට ගොදුරුව සිටින දෙමළ යුද පීඩිතයන් මෙන්ම මන්ත්‍රීවරුන් ද, තමන් බොහෝ බලාපොරොත්තු ඇතුව සිටි එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් පිළිබඳ ප්‍රධානියාගේ වාර්තාව මඟින්, බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් කිරීම් සහ නොනැවතී සිදුකෙරෙන ඉඩම් කොල්ලය පිළිබඳ ඉතා වැදගත් කාරණා මෘදු ලෙස ඉදිරිපත් කර තිබීම පිළිබඳව අප්‍රසාදය පළ කර ඇත.
යුද්ධයෙන් පීඩාවට පත් දෙමළ ජනයා පවසන්නේ එක්සත් ජාතීන්ගේ නියෝජිතයන් එම ප්‍රධාන කාරණා සම්බන්ධයෙන් රජයේ දෘෂ්ටිකෝණය පමණක් පිළිබිඹු කරමින්, අත්‍යාවශ්‍යයෙන්ම තිබිය යුතු වූ වින්දිත කේන්ද්‍රීය ප්‍රවේශය අතහැර දමා ඇති බවයි.
වගවීම සඳහා වූ දේශීය යාන්ත්‍රණයක් නිරන්තරයෙන්ම ප්‍රතික්ෂේප කරමින්, යුක්තිය ඉටු කිරීමේදී එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සහ ජාත්‍යන්තර ආයතන කෙරෙහි බලාපොරොත්තු තබා ගත් වින්දිතයන් හට තමන් හුදෙකලා වී ඇති ආකාරයක් හැඟී ගොස් තිබේ.
එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමසාරිස් වන චිලී රටේ හිටපු ජනාධිපති මිෂෙල් බැෂලේ ඇයගේ වාර්තාවෙන් ශ්‍රී ලංකාව ‘බරපතල මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම්’ සිදු කර ඇති බවට පුළුල් ලෙස චෝදනා කර ඇති අතර යුද්ධය අතරතුර සිදු වූ අපරාධ සම්බන්ධයෙන් වගවීමක් ඉල්ලා සිටින්නී ය.
“ජාත්‍යන්තර පරිමානයේ අපරාධ සම්බන්ධයෙන් යුක්තිය සලසා ලීම සඳහා ජාත්‍යන්තර ක්‍රියාමාර්ගයක් ගැනීමට කාලය එළැඹ තිබේ,” යි කොමසාරිස්වරිය ඇගේ පිටු 17 ක වාර්තාවේ සඳහන් කර ඇත.
“ඥාතීන්ගේ හඬ සහ ඔවුන්ගේ තත්වය වැඩි කර දීමට” කටයුතු කළ බවට ප්‍රශංසාවට ලක්වූ රාජ්‍ය අනුග්‍රහ ලත් අතුරුදහන් වූ තැනැත්තන් පිළිබඳ කාර්යාලය (OMP) ‘පලක් නැති’ එකක් ලෙසින් දශකයකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ තම ආදරණීයයන් සොයමින් සිටින මව්වරුන්ගේ හෙලා දැකීමට ලක් වී තිබේ.
එසේ අතුරුදහන් වූවන්ගෙන් බොහෝ දෙනකු, 2009 දී ලේ ගැල්මකින් කෙලවර වූ යුද්ධයේ අවසන් අදියරේදී ශ්‍රී ලංකා ආරක්ෂක හමුදාවට බාර වූවන් වේ.
උතුරු හා නැගෙනහිර බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් කරනු ලැබූවන්ගේ ඥාතීන්ගේ සංවිධානයේ නායකත්වය දරන යෝගරාජා කනකරංජිනී, OMP ය යනු ආරම්භයේ සිටම එහි විශ්වසනීයත්වය මතබේදයට ලක්වූ අසමත් ආයතනයක් විනැ’යි චෝදනා කළාය.
වාර්තාව සැකසීමට පෙර එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලය විසින් සිය අදහස් විමසා නොතිබීම ගැන ඥාතීන් දැඩි කනස්සල්ලට පත්ව සිටින බව ඇය පැවසුවාය.
එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් මණ්ඩල වාර්තාව පවසන්නේ “සීමිත ධාරිතාවක් සහ සම්පත් සමගින් වුවද, OMP ය ඥාතීන්ගේ හඬ සහ ඔවුන්ගේ තත්වය වැඩි කර දීමට උපකාරී වී” තිබෙන බවයි.
“මහකොමසාරිස් තුමියගේ ප්‍රකාශය ඇත්තක් නෙවෙයි. එතුමිය කථා කරන්නේ ආණ්ඩුවේ OMP එක ආරක්ෂා කරන්නද එහෙමත් නැතිනම් පීඩාවට පත් වෙච්ච අපි වෙනුවෙන්ද කියන එක අපිට තේරෙන්නේ නෑ,” යි කනකරංජිනී කියා සිටියාය.
මීට වසර දෙකකට පමණ පෙර, ඥාතීන් විසින් අතුරුදහන් වූ පස් දෙනකුගේ තොරතුරු OMP ය වෙත භාර දී, ඔවුන්ට අත්වූ ඉරණම හෙළි කර ගැනීමට උපකාර ඉල්ලාතිබුණි.
OMP ය තවමත් පිළිතුරක් සොයාගෙන නැත.
යුද්ධය කුරිරු ලෙස අවසන් වූ 2009 සිට කොමිෂන් සභා 12 ක් හමුවීම පිළිබඳ ඔවුන්ගේ වේදනාකාරී අත්දැකීම් අවධාරණය කරමින් ඇය පවසන්නේ ඒ කිසිවක් විශ්වසනීය නොවන බවත්, ඔවුන්ගේ කාර්යභාරය ඉටු කිරීමේදී දැඩි ලෙස අසමත් වී ඇති බවත් ය. ඇය පවසන්නේ මේ කොමිෂන් සභා විසින් ඔවුන් නින්දාවට පවා ලක් කර ඇති බවයි.
කනකරංජිනි පවසන පරිදි මේ කොමිෂන් සභා විමසා ඇත්තේ “ඕගොල්ලන්ට ඕනෙ එලුවොද, හරක්ද, කුකුල්ලුද?” කියාය.
“එතුමියගේ ප්‍රකාශය දැක්කම දුකට පත්වෙලා ඉන්න අම්මලා හැටියට අපිට ගැන හරිම වේදනායි. ඇයි මේ වගේ වාර්තාවක් දැම්මේ? දැනගෙනද නොදන්නා කමටද කියන එක අපිට හරි ප්‍රශ්නයක්.”
දෙමළ ජනතාවගේ ඉඩම් ප්‍රශ්නය පිළිබඳව මහකොමසාරිස්වරිය ඉදිරිපත් කර ඇති තොරතුරු ගැන ද තියුණු විවේචන මතු වී තිබේ.
රජයේ සංඛ්‍යාලේඛන උපුටා දක්වමින් මහ කොමසාරිස් බැෂලේගේ වාර්තාව පවසන්නේ උතුරු හා නැගෙනහිර පළාත්වල හමුදාව අත්පත් කරගෙන තිබූ ඉඩම්වලින් 90% කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් ආපසු ලබා දී ඇති බවයි.
“… 2009 දී අල්ලාගෙන තිබූ රාජ්‍ය ඉඩම් වලින් සියයට 89.26 ක්ද පුද්ගලික ඉඩම් වලින් සියයට 92.22 ක්ද 2019 දෙසැම්බර් 31 වනවිට ආපසු පවරා දී තිබේ,” යි වාර්තාව ප්‍රකාශ කරයි.
රජයේ සංඛ්‍යා ලේඛන විචාරයකින් තොරව පිළිගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කරමින් දෙමළ ජාතික සන්ධානයේ (TNA) පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී සිවඥානම් ශ්‍රීධරන් පවසා සිටියේ, මහකොමසාරිස්වරිය සඳහන් කරන දිනයෙන් අවුරුද්දකට වැඩි කලක් ගතවීමෙන් පසුත්, ත්‍රිවිධ හමුදාව අත්පත් කරගෙන සිටින අක්කර 8000 කට වැඩි භූමි ප්‍රමාණයක් ඒවායේ නිසි අයිතිකරුවන්ට ආපසු භාර දී නොමැති බවයි. වගා කළ හැකි ඉඩම් අක්කර දහස් ගණනක තවමත් හමුදාව වාඩිලා ගෙන සිටින අතර, එමඟින් දහස් ගණනක් දෙමළ ජනයාගේ ජීවනෝපාය අහිමි කර ඇති බව, කිලිනොච්චි වාසී පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයා පවසයි.
“ඉතිං මේ විදියට මහා පරිමාණයෙන් ඉඩම් අල්ලා ගන්නකොට මහකොමසාරිස් වරිය ආණ්ඩුවේ තොරතුරු වලින් විතරක් වාර්තාවක් හදලා ඒගොල්ලන්ට සැටිපිකෙට් එකක් දෙන එක යුක්ති සහගත නෑ. මේකම තමයි 2015 දීත් වුනේ. ආණ්ඩුව ප්‍රගතියක් දක්වනවා, ප්‍රගතියක් දක්වනවා, ප්‍රගතියක් දක්වනවා කියලා, වෙච්චි ප්‍රගතියක් නෑ.”
පෙර පැවැති මෛත්‍රී-රනිල් ආණ්ඩුව කියා සිටියේ සැලකිය යුතු ඉඩම් ප්‍රමාණයක් ඉඩම් හිමියන්ට ආපසු ලබා දී ඇති බවයි. මිලිටරි ඉඩම් කොල්ලය හේතුවෙන් ඉඩම් අහිමි වූ දෙමළ ජනයා පවසන්නේ, අල්ලා ගත් ඉඩම් ආපසු ලබා දීම සම්බන්ධයෙන් අනුප්‍රාප්තික ආණ්ඩු කිසිවක් අවංකව ක්‍රියා කර නොමැති බවයි.
“ඒ නිසා, යුක්තිය හා වගවීම සලසා දීම සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ ආණ්ඩුව ප්‍රගතියක් අත් කරගෙන තියෙනවා කියන එක විකාරයක් වගේම භයානක දෙයක්,” යි දමිළ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයා පවසයි.
“තාමත් ඉඩම් ආපහු දෙන්න තියෙනවා. දේශපාලන සිරකරුවන් නිදහස් කරන්න තියෙනවා. අතුරුදහන් වූ අයගේ නෑදෑයෝ දවස් 1500 කට වැඩි කාලයක් මහපාරේ විරොධතා පවත්වනවා. මේගොල්ලන්ගේ ජීවිකාව අහිමිවෙලා. ඉඩම් නැති කමින් ජනතාව තමන්ගේ රට ඇතුලෙම අනාථයන් වෙලා.”
එක්සත් ජාතීන්ගේ ආයතන කිහිපයක් ම රට තුළ ක්‍රියාත්මක වෙද්දීත්, මෙම වාර්තාව සඳහා ඔවුන්ගේ අදහස් විමසා නොමැති වීම සම්බන්ධයෙන් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයා මෙන්ම වින්දිත පවුල්ද පසුවන්නේ දැඩි නොසතුටිනි.
එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමසාරිස්වරියගේ වාර්තාව ශ්‍රී ලංකාවේ ‘අනාගත ප්‍රචණ්ඩත්වයේ බීජ’ ගැන අනතුරු අඟවද්දී, අද්මිරාල් ජයනාත් කොළඹගේ විදේශ ලේකම් වාර්තාවට දැඩි ප්‍රහාරයක් එල්ලකරමින්, යුද අපරාධ සම්බන්ධයෙන් ජාත්‍යන්තර වගවීමේ යාන්ත්‍රණයක් පිළිබද යෝජනා ප්‍රතික්ෂේප කර ඇති අතර, මෙම සංවිධාන ශ්‍රී ලංකාවට ‘අයුතු බලපෑම් කරන’ බව කියා තිබේ.
“ආණ්ඩුවේ නිලධාරීන් පිළිබඳව පදනම් විරහිත චෝදනා නගන එක වැරදියි. මොනවා හරි තියෙනවා නම්, ඔවුන් ජාත්‍යන්තර වශයෙන් පිළිගත් ක්‍රමවේදයක් අනුගමනය කළ යුතුයි,” යනුවෙන් අද්මිරාල් කොළඹගේ කොළඹ දී මාධ්‍යවේදීන්ට පැවසීය.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රජය කියා සිටින්නේ රටින් පිටත ජීවත්වන උදවිය විසින්, යුක්තිය පසිඳලන යාන්ත්‍රණයක් සඳහා කරන ලද ඉල්ලීම් පිටුපස “යටි අරමුණක්” ඇති බවය.
කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලයේ 51 වැනි සැසිවාරය අමතමින් තමන් පැවැත්වූ කතාවෙන් පසුව නැගුනු ප්‍රශ්නයකට පිලිතුරු දෙමින් එක්සත් ජාතීන්ගේ මහලේකම් ඇන්ටෝනියෝ ගුටරෙස් ශ්‍රී ලංකාවට අනතුරු අඟවා සිටියේ, වගවීම හා සංහිඳියාව නොමැතිව ඉදිරියට යාම දුෂ්කර වනු ඇති බවයි.
“මේ කියන්නේ ශ්‍රී ලංකාවටයි – පශ්චාත් යුද තත්වයන් වලට අදාලව ගත් කල, මානව හිමිකම් මානය හා නෛතික මානය සම්බන්ධයෙන් ලොව පුරා සැලකිල්ලක් හා උනන්දුවක් මතුවෙමින් පවතී. ඒ සංහිඳියාව සහ වගවීම සම්බන්ධයෙනි”
මෙම අවශ්‍යතා දෙක සම්බන්ධයෙන් රජය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාව බැරෑරුම් ලෙස සලකනු ඇතැයි තමන් අපේක්ෂා කරන බව ද ඔහු තවදුරටත් ප්‍රකාශ කළේය.
ඒ සමගම, දේශපාලන රැකවරණ පතා වෙනත් රටවලට යන ශ්‍රී ලාංකිකයන් සම්බන්ධයෙන් ගනු ලබන පියවර නැවත සලකා බලන මෙන් විදේශ රටවලින් ඉල්ලා සිටින එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමසාරිස් වරියගේ වාර්තාව, වධහිංසාවට ගොදුරුවීමේ හෝ වෙනත් බරපතල මානව හිමිකම් උල්ලංඝනයකට ලක්වීමේ සැබෑ අවදානමක් සහිත සරණාගතයන් බලෙන් පිටුවහල් කිරීම වලකා ලීමට කටයුතු කරන ලෙස යෝජනා කර තිබේ.
Facebook Comments
