යුද හමුදාව ඇතුළු රජයේ ආයතන විසින් වසර ගණනාවක් තිස්සේ අත්පත්කරගෙන සිටින සිය ඉඩම් නිදහස් කිරීමට පියවර ගන්නැයි යුද පීඩිත මුලතිව් දිස්ත්රික්කයේ ඉඩම් අහිමි වු දෙමළ මව්වරුන් ප්රමුඛ කණ්ඩායමක් යාපනයට ගොස් අලුත් ජනාධිපතිගේ පළාත් නියෝජිතගෙන් ඉල්ලා තිබේ.
පළාත් බද වාර්තාකරුවන් පවසන්නේ මුලතිව්හි යුද හමුදා මුලස්ථානයක් ඉදිකිරීමට අල්ලාගත් කේපාපුලව් දෙමළ ජනයාගේ ඉඩම් සහ මහවැලි එල් කලාපය නිර්මාණය කිරීමේදී බලහත්කාරයෙන් අත්පත්කරගත් දෙමළ ජනයාගේ පාරම්පරික ඉඩම් නිදහස් කරන ලෙස ඉල්ලිම වෙනුවෙන් මුලතිව්හි දෙමළ ජනයා යාපනයේ පිහිටි උතුරු පළාත් ආණ්ඩුකාර කාර්යාලය වෙත ඔක්තෝබර් 21 වැනිදා පැමිණ සිටි බවයි.
එහිදී අනුර කුමාර දිසානායක ජනාධිපති විසින් පත් කරන ලද නව ආණ්ඩුකාර නාගලිංගම් වේදනායගම් සමග සාකච්ඡා කිරීමට මුලතිව් සිට ගිය කණ්ඩායමෙන් අවස්ථාව හිමිව ඇත්තේ දෙදෙනකුට පමණකි. සාකච්ඡාව නිමා වීමෙන් පසු විවේකානන්දන් ඉන්ද්රානි මාතාව කියා සිටියේ යුද නිමාවෙන් පසුව පුද්ගලයන් පස් දෙනකු මෙරට මුල් පුටුවේ අසුන් ගත්තද කේපාපුලව් ජනතාවගේ ඉඩම් ප්රශ්න විසදීමට ඔවුන් කිසිවකුත් සමත් නොවු බවයි.
“2008 සිට අද 2024 ත් අවසන් වෙලා. ජනාධිපතිවරු පස් දෙනෙක් මාරු වෙලා. ආණ්ඩුකාරවරු හය දෙනෙක් මාරු වෙලා. නමුත් මේ ජනාධිපතිවරු පස් දෙනෙක් බලයේ ඉදලත් කේපාපුලව් ජනතාවගේ ප්රශ්න විසඳලා නෑ. වත්මන් ජනාධිපතිවරයා පත් වෙලා දකුණේ දුෂණය නැති කරනවා කියන පදනමින් හොඳින් කටයුතු කරගෙන යනවා. අපේ ප්රශ්නයටත් විසදුමක් ඕනේ.”
ඉඩම් අහිමි වු එක් පවුලක් සදහා පර්චස් 40 බැගින් වු ඉඩමක් සහිතව 2010 වසරේදී තමන් කේපාපුලව් ආදර්ශ ගම්මානයේ පදිංචි කළේ එවකට මුලතිව් දිස්ත්රික් ලේකම් ලෙස කටයුතු කළ වත්මන් උතුරු පළාත් ආණ්ඩුකාර වේදනායගම් බැවින් සිය ඉඩම් නිදහස් කර දෙන ලෙස ඉල්ලීම වෙනුවෙන් ඔහු මුණ ගැසීමට පැමිණි බව ඇය වැඩි දුරටත් පවසා තිබුනි.
“වේදනායගම් ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන් බව අපි දැනගත්තා. ඔහු තමයි අපිව කේපාපුලව් ආදර්ශ ගම්මානයේ පදිංචි කළේ. අපි මෙහි ඇවිල්ලා ඉන්නේ අපිව අපගේ ඉඩම් වලට යවන්න කටයුතු කරන්න ඕන කියලා අවධාරණය කරන්න.”
ජනතාව මුහුණපා සිටින ඉඩම් අර්බුදය තමන්ට ආගන්තුක නොවන බව ආණ්ඩුකාරයාද පිළිගෙන තිබුණි.
උතුරු පළාත් ආණ්ඩුකාරයා ඉඩම් අහිමි මුලතිව් වාසීන් හමුවී දිනකට පසු ජනාධිපතිවරයා විසින් සියලු ආණ්ඩුකාරයන් කොළඹට කැඳවා තිබුණි.
“උතුරු නැගෙනහිර ඉඩම් සම්බන්ධයෙන් සහ පළාත් සභා මුදල් භාවිතය සම්බන්ධයෙන්ද මෙහිදී දීර්ඝ වශයෙන් සාකච්ඡාවට ලක් කෙරිණි,” යි ජනාධිපති මාධ්ය ඒකකය විසින් ඔක්තෝබර් 22 දා ප්රකාශයට පත් කරන ලදී.
යුද හමුදාව විසින් බලහත්කාරයෙන් අත්පත්කරගෙන සිටින සිය ඉඩම් නිදහස් කරන ලෙස බල කරමින් 2017 වසරේ මාර්තු 1 වැනිදා කේපාපුලව්හි පිහිටි මුලතිව් ආරක්ෂක සේනා මුලස්ථානය ඉදිරිපිටදී ඉඩම් හිමියන් විසින් දියත් කරන ලද විරෝධතා මාලාවක් හමුවේ අදියර දෙකක් යටතේ ඉඩම් කොටසක් නිදහස් කිරීමට පසුව යුද හමුදාව කටයුතු කර තිබුනි.
එහෙත් ආගමික ස්ථාන, ක්රීඩා පිටි, පොදු ශාලා, නිවාස සහ කෘෂිකාර්මික ඉඩම් පිහිටි භුමියක් අත්පත්කරගනිමින් යුද හමුදාව ආරක්ෂක සේනා මුලස්ථානය ඉදිකොට ඇති බවයි පළාත් බද වාර්තාකරුවන් පවසන්නේ.
සිය කෘෂිකාර්මික ඉඩම්ද යුද හමුදාව විසින් අත්පත්කරගැනීම නිසා දෙමළ ජනතාවගේ ආදායම්ද හමුදාව විසින් භුක්ති විදින බවට චෝදනා කරන ඉඩම් හිමියන් අවධාරණය කරන්නේ යුද්ධය අවසන් වී වසර 15 ක් ගතවී ඇතත් දෙමළ ජනයා තවමත් යුද අනාථයන් ලෙස ජීවත් වන බවයි.
ශ්රී ලංකා රජය මහවැලි සංවර්ධනය ව්යාපෘතියේ නාමයෙන් බලහත්කාරයෙන් අත්පත්කරගනිමින් පිටස්තර ජනයාට බෙදාදුන් කෝකිිලායි ,කොක්කුතොඩුවායි, කරුණාට්කේනි ප්රදේශයේ සිය කෘෂිකාර්මික ඉඩම් නිදහස් කරන ලෙසත් ඔවුන් ආණ්ඩුකාරවරයාගෙන් ඉල්ලා තිබේ.
ආණ්ඩුව මැදිහත්වී කරන එම පදිංචි කරවීම් දෙමළ ජනතාව විසින් සලකනු ලබන්නේ ස්වකීය නිජභූමිය ලෙස පිළිගත් උතුරු නැගෙනහිර ජන සංයුතිය වෙනස් කිරීමේ සැලසුමක් ලෙසයි.
සිදු කරන ඉඩම් ආක්රමණය වහා නවතා, වන්නිවාසි දෙමළ ගම්වැසියන්ට දශක හතරක් තිස්සේ අහිමිකර තිබෙන ඔවුන්ගේ පාරම්පරික ඉඩම් ආපසු ලබා දෙන ලෙස බලකරමින් යාපනයේ දී උද්ඝෝෂණයක් දියත් කර තිබේ.
එම ඉල්ලීම් හමුවේ ආණ්ඩුකාර නාගලිංගම් වේදනායගම් පවසා ඇත්තේ අතර ඔක්තෝබර් 24 වැනිදා යාපනය දිස්ත්රික් ලේකම් කාර්යාලයේ පැවැත්වෙන සාකච්ඡාවකදී තමන් ඒ සම්බන්ධයෙන් අදාල පිරිස් සමග සාකච්ඡා කරන බවයි. මුලතිව් ජනතාව රැගෙන ගිය සංදේශය ද බාර ගත් ආණ්ඩුකාරවරයා එදිනට දිස්ත්රික් ලේකම් කාර්යාලයට පැමිණෙන ලෙස එම ජනතාවටත් ආරාධනා කළ බවයි පළාත් බද වාර්තාකරුවන් පවසන්නේ.
සංවර්ධනයේ නාමයෙන්
ශ්රී ලංකා රජය මහවැලි සංවර්ධනය ව්යාපෘතියේ නාමයෙන් සිදු කරන ඉඩම් ආක්රමණය වහා නවතා, වන්නිවාසි දෙමළ ගම්වැසියන්ට දශක හතරක් තිස්සේ අහිමිකර තිබෙන ඔවුන්ගේ පාරම්පරික ඉඩම් ආපසු ලබා දෙන ලෙස මුලතිව් සිට බස් රථ දෙකකින්
යාපනය පිහිටි උතුරු පළාත් ආණ්ඩුකාර කාර්යාලය ඉදිරිපිට ට මෙම වසරේ මැයි මාසයේ දී ද ගිය මුලතිව් ජනයා එහිදී විරෝධතාවයක් දියත් කරමින් ඉල්ලා තිබුනි.
එම විරෝධතාවය සදහා මුලතිව් දිස්ත්රික්කයේ ග්රාම සේවා වසම් හයක නියෝජනයක් සහිත ගම්වැසියන් 120 ට වැඩි පිරිසක් එක්ව තිබුනි.
විරෝධතාවය අතරතුරදී යාපනයේ මාධ්යවේදීන් වෙත අදහස් දක්වමින් කොක්කුතොඩුවායි, ගොවි ජන සංවිධානයේ සභාපති සින්නපිල්ලෙයි සිවගුරු අවධාරණය කර තිබුනේ යුද්ධයෙන් දිවි ගලවා ගැනීමට 1984 වසරේ උන්හිටි තැන හැර පලාගිය තමන් ඇතුළු අවට ගම් වාසීන් යලි සිය මුල් ගම් බිම් වෙත මීට වසර 11 ට පෙර පැමිණෙන විටත් ආණ්ඩුව විසින් එම භුමිය මහවැලි එල් කලාපයට ඇතුලත් කර සිංහල ජනතාව පදිංචි කර තිබු අතර, තම ඉඩම් තවමත් නිදහස් කර නොමැති බවයි.
“අපි 84 දී අනාථ වෙලා 2013 දී නැවත පදිංචි කරා. එදා අපේ ඉඩම් සියල්ලම මහවැලි එල් කලාපයට ඇතුල් කරලා තිබුනා. කුඹුරු ඉඩම්වල ගොවිතැන් කරන්න අපිට අනුමැතිය දුන්නේ නැ. අපේ ඉඩම් මහවැලි එල් කලාපයට ඇතුල් කරලා අක්කර 25ක් බැගින් සිංහල ජනතාවට ලබා දෙන්න කටයුතු කරලා තිබුනා. අපේ ඉඩම් එළිකරන්න උත්සාහ කළොත් අපිට විරුද්ධව නීතිමය පියවර ගන්නවා. නමුත් සිංහල ජනතාව අපේ ඉඩම් එළිපෙහෙළි කරද්දී බලධාරීන් ක්රියා කරන්නේ ඔවුන්ට හිතකර විදිහටයි. අපි ළඟ බලපත්ර තිබුණත් රජයේ දෙපාර්තමේන්තු අපට විරුද්ධව කටයුතු කරනවා. නැවත පදිංචි කරපු දිනයේ ඉදලම මේ ගැටළු දිගටම තියනවා.”
උතුරු පළාත් සභාවේ හිටපු මන්ත්රී තුරෙයිරාසා රවිහරන් පවසන්නේ 1984 වසරේ දී රජයේ යුද හමුදාව සිය ගම්බිම් අතහැර යන්නට දෙමළ ජනයාට බල කරන විට මුලතිව් දිස්ත්රික්කයේ මුහුදුබඩපත්තු ප්රාදේශිය ලේකම් කොට්ඨාසයට අයත් ග්රාම සේවා වසම් හයක පුද්ගලයන් සිය ගණනකට වගා කටයුතු සඳහා භාවිත කළ ඉඩම් අක්කර තුන්දහසකට ආසන්න ප්රමාණයක් හිමිව තිබු බවයි.
ඒ බැව් 2018 වසරේ මුලතිව් දිස්ත්රික් ලේකම් කාර්යාලයේ පැවති රැස්වීමේදී ගොවි ජන සේවා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් තහවුරු කළත් දෙමළ ජනයාට එම ඉඩම් ආපසු ලබා දී නොමැති බව ඔහු එහිදී වැඩි දුරටත් සදහන් කළේය.
“2018 ජූනි 25 වැනි දින මුලතිව් දිස්ත්රික් ලේකම් කාර්යාලයේ පැවති රැස්වීමේදී ගොවි ජන සේවා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් ලබා දුන් වාර්තාවේ පුද්ගලයන් 625 දෙනකුට අයත් ඉඩම් අක්කර 2919 ක් තිබෙන බව පෙන්වලා දුන්නා. ඒත් ඒ මිනිස්සුන්ට අද ඒ ඉඩම් නැහැ. නමුත් සිංහල ජනතාව මහවැලි අධිකාරියේ උදව්වෙන් ඉඩම් එළිපෙහෙළි කරලා වගා කරනවා.”
විරෝධතාකරුවන් එහිදී අවධාරණය කර තිබුනේ තමන් සිය මුල් ගම් බිම් වල යළි පදිංචි වීමෙන් පසුව ගෙවී ගිය වසර 11 ට ආසන්න කාලය තුලදී සිය ඉඩම් ගැටළුවලට විසදුම් ලබා දෙන ලෙස මුලතිව් දිස්ත්රික් ලේකම් කාර්යාලයට මෙන්ම එයට අයත් ප්රාදේශිය ලේකම් කාර්යාල වලටද අවස්ථා ගණනාවකදීම ඉල්ලා ඇතත් විසඳුම් නොලැබුන බවයි.
දෙමළ ජනතාව සිය පාරම්පරික වාසභූමිය ලෙස උරුමකම් කියන මුලතිව් දිස්ත්රික්කයේ මුහුදුබඩපත්තු ප්රාදේශිය ලේකම් කොට්ඨාසයට අයත් කොක්කුතොඩුවායි උතුර, මධ්යම, දකුණ, කරුනාට්ටුකේනි, කෝකිලායි බටහිර, කෝකිලායි නැගෙනහිර යන ග්රාම සේවා වසම්වල ජනයාගේ පාරම්පරික භුමිය පිහිටා ඇත්තේ උතුරු නැගෙනහිර යාවෙන ප්රදේශය ඇතුළු කොටගෙන අසුව දශකයේ සිට පිහිටුවන ලද සිංහල ජනාවාසවලට යාබදවය.
එම සිංහල ජනාවාස පිහිටුවන ලද්දේ දෙමළ ජනඝාතන මාලාවකින් බව එවක පාර්ලිමේන්තුවේ සිටි ද්රවිඩ එක්සත් විමුක්ති පෙරමුණු මන්ත්රීවරු පෙන්වා දුන්හ.
ගම් වැසියන් පවසන පරිදි 1984 දෙසැම්බර් 02 දින නිරායුධ දෙමළ වැසියන් 32 ක් මුලතිව් ඔදියමලෙයි ග්රාමීය සංවර්ධන ශාලාවට කැදවා වෙඩි තබා ඝාතනය කළ රජයේ යුද හමුදාව සිය ගම්බිම් අතහැර යන්නට දෙමළ ජනයාට බල කර තිබේ. ඒ එම ගම්මාන වල එල්.ටී.ටී. ඊ සාමාජිකයන් සැඟවී සිටින බවට ජනතාව බිය ගන්වමිනි.
ඔදියමලෙයි ජන සංහාරය 1984 දෙසැම්බර් මුල සිට දෙසතියක් තුල මුලතිව්-ත්රිකුණාමලය දිස්ත්රික්ක මායිමේ පිහිටි දෙමළ ගම්මාන කිහිපයක් ගොදුරු කරගත් ඝාතන මාලාවකින් එකකි.
කෝකිලායි, තෙන්නමරවාඩි, අමරවයල්, කොක්කුතුඩුවායි, අලම්පිල්, නයාරු, කුමුලමුනෙයි සහ මනලාරු ප්රහාරයට ලක්වූ අනික් දෙමළ ගම්මානයි.
මෙම සමූහ ඝාතන සමයේ ප්රදේශයේ සේනාංකාධිපති ලෙස අණ දුන්නේ පසුව මේජර් ජනරාල් පදවි ලද බ්රිගේඩියර් ජානක පෙරේරාය. ප්රහාරයෙන් පසුව පිහිටුවන ලද එක් සිංහල ජනාවාසයක නම ජානකපුරයි.
තම මුල් ගම්බ්ම් අත්හැර යාමට බල කෙරුනු කොක්කිලායි, කොක්කුතොඩුවායි සහ කරුනාට්ටුකේනි ග්රාමසේවා වසම් වල දෙමළ වැසියන් යුද්ධය නිමා වීමෙන් පසු 2010, 2011 සහ 2012, 2013 යන වසර වල ආපසු තමන් පදිංචිව සිටි මුල් භුමිය නවාතැන් කරගත්තත් තමන් පෙර වගා කටයුතු වල යෙදුන අක්කර 3000 ට ආසන්න භුමියේ වගා කටයුතු සදහා යුද හමුදාව, වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව සහ මහවැලි සංවර්ධන අධිකාරිය බාධා පැමිණ වු බව ඔවුන් මීට පෙර අවස්ථා ගණනාවකදීම පෙන්වා දී තිබුනි.
එවැනි පසුබිමක් තුළ 1984 වර්ෂයෙන් පසුව එම ඉඩම් තුළ වගා කටයුතු කිරීම වෙනුවෙන් තමන්ට කිසිම අවස්ථාවක් හිමි නොවු බවයි ගම් වැසියන් අවධාරණය කරන්නේ.
මහවැලි සංවර්ධන අධිකාරිය, සංචාරක මණ්ඩලය, පුරාවිද්යා දෙපාර්තමේන්තුව, වන සංරක්ෂණ හා වනජීවි දෙපාර්තමේන්තු උතුරු නැගෙනහිර දෙමළ ජනයාගේ ඉඩම් බලහත්කාරයෙන් අත්පත්කරගන්නා බවට දිගින් දිගටම චෝදනාවට ලක්ව සිටී.
රජයේ ආරක්ෂක අංශ ඇතුළු රාජ්ය ආයතන විසින් අල්ලාගෙන සිටින ඉඩම් අයිතිය වෙනුවෙන් දෙමළ ජනතාව කරන අරගලය ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ ප්රධාන ලේකම් ටිල්වින් සිල්වා 2024 ඔක්තෝබර් 8 වැනිදා පෞද්ගලික රුපවාහිණී වැඩසටහනකදී හඳුන්වා තිබුනේ මධ්යම රජය මැදිහත්වී විසඳිය යුතු ‘රණ්ඩුවක්’ ලෙසයි.
වත්මන් ජනාධිපතිවරයා නායකත්වය දරන දේශපාලන පක්ෂයේ ප්රධාන ලේකම්වරයා විශ්වාසය වී ඇත්තේ ඉඩම් කච්චේරි මගින් දෙමළ ජනයාගේ ඉඩම් ගැටළු විසදිය හැකි බවයි.
“ඉඩම් ප්රශ්න විසඳන එක ඇත්තටම ලොකු වැඩක් ඒ ගොල්ලන්ගේ. නිරවුල් නැතුව ගොඩක් තියෙන්නේ. අර යුද්දේ කාලේ සමහරු ඉඩම් දාලා ආවා. ඊට පස්සේ ඒ ගොල්ලන්ට ආපසු යන්න බැරි උනා. ඊට පස්සේ හිටපු කට්ටිය ඉඩම් අල්ලගත්තා. දැන් අයිතිකාරයා යනකොට ඉඩමේ වෙන කෙනෙක් පදිංචි වෙලා. එතකොට රණ්ඩුවක් තියෙන්නේ. එතකොට අපි ආණ්ඩුව මැදිහත් වෙලා, ඉඩං කච්චේරි මොනවහරි දාලා මේක බේරලා දෙන්න ඕනේ.”
යුද්ධයෙන් පලා යාමට බලකෙරුණු දෙමළ ජනතාව ආපසු එනවිට ඔවුන්ගේ පාරම්පරික ඉඩම්වල වාඩිලාගෙන සිටියේ එම භුමිය අත්පත් කරගත් ආරක්ෂක අංශ බව නොකියා සිටීමට ජවිපෙ ප්රධාන ලේකම් ප්රවේසම් සහගත විය.
දෙමළ ජනතා ජාතික සන්ධානයේ නායක පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රී සී.වී විග්නේෂ්වරන් 2023 මැයි මාසයේදී සදහන් කර තිබුනේ උතුරු නැගෙනහිර දෙමළ ජනයාගේ ඉඩම් බලහත්කාරයෙන් අත්පත්කරගෙන සිටීම සම්බන්ධයෙන් දෙමළ ජනතා නියෝජිතයන් ජනාධිපති රනිල් වික්රමසිංහ සමග කළ සාකච්ඡාවේදී 1985 දී වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව සතුව පැවැති සිතියමට අනුව ක්රියා කළ යුතු බවට ජනාධිපතිවරයා පැවසු බවයි.