යුද අපරාධ ඇතුළු කල් ගිය බරපතල මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය මෙන්ම අදටත් අඛණ්ඩව සිදුකෙරෙමින් පවතින මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සම්බන්ධයෙන් ද ශ්‍රී ලංකාවට එරෙහිව දැඩි ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට විපක්ෂයේ මෙන්ම ආණ්ඩු පක්ෂයේද මන්ත්‍රීවරුන් කරන ලද ඉල්ලීමට බ්‍රිතාන්‍ය රජයෙන් ඉඩක් නොලැබෙන බවක් දක්නට ලැබේ.
දැඩි මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කරන්නන්ට එරෙහිව කටයුතු කිරීමේ ක්‍රමයක් වන ඉලක්කගත සම්බාධක පැනවිය යුතු බවට, ශ්‍රී ලංකාවේ දෙමළ ජනතාව සහ මානව හිමිකම් පිළිබඳව බ්‍රිතාන්‍යය පාර්ලිමේන්තුවේ පැවති විවාදයකදී මතුවූ යෝජනා එරට රජය විසින් ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත.
“ශ්‍රී ලංකාව තුළ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කළ බවට හදුනාගත් පුද්ගලයන්ට එරෙහිව මැග්නිට්ස්කි වගන්තියට අදාල (Magnitsky clause) සම්බාධක පැනවීම සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුව දැන් යොමු වෙනවා ද?” යි බ්‍රිතාන්‍ය පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැති විවාදයට සම්බන්ධ වෙමින් ලේබර් පක්ෂයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ජෝන් මැක්ඩොනල් විසින් විදේශ, පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලීය හා සංවර්ධන කාර්යාලයේ (FCDO) යුරෝපය පිළිබඳ උප රාජ්‍ය ලේකම් ලියෝ ඩොචර්ටිගෙන් විමසනු ලැබිණ.
FCDO යනු එරට විදේශ අමාත්‍යාංශය වන අතර, බ්‍රිතාන්‍යයේ අවශ්‍යතා ගෝලීයව නියෝජනය කිරීම සහ ප්‍රවර්ධනය කිරීම එහි අරමුණ ලෙස දැක්වේ.
‘සම්බාධක පැනවීම ගැන මම අදහස් දැක්වීම සුදුසු නැතැ’ යි පවසමින්, අමාත්‍යවරයා මෙම ප්‍රශ්නය ඉවත දැමුවේය.
“මානව හිමිකම් සම්බන්ධයෙන් වන වගකීම් වලට අනුගත වන ලෙසත්, සංක්‍රාන්ති යුක්තිය සහ ව්‍යවස්ථාදායක ප්‍රතිසංස්කරණ සම්බන්ධයෙන් වන සිය පොරොන්දු ඉටු කරන ලෙසත් අප ශ්‍රී ලංකා රජයෙන් අඛණ්ඩව ඉල්ලා සිටිනවා,” යැයි ඔහු එහිදී සඳහන් කළේය.
ආණ්ඩු පක්ෂ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී එලියට් කොල්බර්න් මෙම ප්‍රකාශය ප්‍රතික්ෂේප කරමින් ප්‍රශ්න කළේ, “මේ සම්බන්ධයෙන් අප අවුරුදු ගණනාවක් තිස්සේ ඉල්ලීම් කරමින් සිටින නිසා” සම්බාධක සම්බන්ධයෙන් ඔවුන් තුළ පවතින හැඟීම කොතරම් බලවත් දැයි නැවත FCDO වෙත අමාත්‍යවරයාට සන්නිවේදනය කළ හැකි ද යනුවෙනු යි.
“ඉන්දු-පැසිෆික් රාජ්‍ය අමාත්‍යවරිය නියමිත පරිදි එම ඉල්ලීම විභාග කර ඒ පිළිබඳව සලකා බලනු ඇති,” වග තමන් දන්නා බව පවසමින්, ඩොචර්ටි පැහැදිලිවම එම ප්‍රශ්නයේ හරය මඟ හැරියේය.
මැග්නිට්ස්කි සම්බාධක යනු මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කරන්නන්ගේ වත්කම් අත්හිටුවමින්, ඔවුන්ට රට තුළට ඇතුළු වීම තහනම් කිරීමේ ක්‍රමවේදයකි.
විවාදය කැඳවනු ලැබුවේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී මාර්ටින් ඩේ විසිනි.
ස්කොට්ලන්ත ජාතික පක්ෂයේ (SNP) සාමාජිකයකු වන මොහු විවාදය ආරම්භ කළේ ශ්‍රී ලංකාවට ‘දිගු හා ඛේදජනක ඉතිහාසයක් සහිත කතාන්දරයක්’ ඇති බව පවසමින්, අවම වශයෙන් දෙමළ ජාතිකයන් 3000ක් ඝාතනය කරන ලද, 1983 කළු ජූලි සංහාරය ගැන විශේෂයෙන් සිහිපත් කරමිනි.
“පරම්පරා ගණනාවක මර්දනයක් දෙමළ ජනතාව විසින් විඳ තිබෙනවා” යනුවෙන් පැවසූ මාර්ටින් ඩේ “සිදු කරන ලද හිංසනයන් වර්ග සංහාරයක් ලෙස නිල වශයෙන් පිළිගැනීම ගැන සලකා බලනු ඇතැයි මම බලාපොරොත්තු වෙනවා” යනුවෙන් අවධාරණය කර සිටියේය.
ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් දෙමළ ජනයාට එරෙහිව සිදු කරන ලද අපරාධ, ‘වර්ග සංහාරයක්’ ලෙස පිළිගන්නා ලෙසට එක්සත් රාජධානියේ රජයෙන් කළ මේ ඉල්ලීම, මන්ත්‍රීවරුන් කිහිප දෙනකු විසින්ම අනුමත කරන ලදී.
ලේබර් පක්ෂයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ෂෙවෝන් මැක්ඩොනා යුද්ධයේ අවසානය වූ 2009 සිහිපත් කරමින් පැවසූවේ “ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීව තේරී පත් වූ රජය ඔවුන් මත පොකුරු බෝම්බ හෙළීම නිසා, සිය පවුල් වල මෙන්ම ප්‍රජාවේ සාමාජිකයන් හට ද ඉවත් කර ගැනීමට නොහැකිව වෙරළේ වැතිර සිටි මිනිසුන්” පිළිබඳව ය.
යුද්ධයේ අවසන් අදියරේදී යුද අපරාධ සම්බන්ධයෙන් චූදිත බලඇණි මෙහෙයවූ හිටපු යුද හමුදාපතිවරුන් වන ශවේන්ද්‍ර සිල්වා සහ ජගත් ජයසූරිය රාක්ෂයන් ලෙස මෙහිදී හඳුන්වනු ලැබීය.
“දෙමළ ජනතාව සුවපත් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ඇරඹීමට නම් ශවේන්ද්‍ර සිල්වා වැනි රාක්ෂයන් යුක්තියට මුහුණ දිය යුතු අතර, දෙමළ ජනතාවට දිගින් දිගටම අපයෝජනයට ලක් කළ හැකි බලය සහිත තනතුරු වලින් ඔවුන් ඉවත් කළ යුතු” යැයි ලේබර් පක්ෂයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී සෑම් ටැරී පැවසීය.
ශ්‍රී ලංකා හමුදාව ‘එක්සත් රාජධානියේ හමුදාව මෙන් දෙගුණයක්’ බව ද ඔහු පෙන්වා දුන්නේය. “එයින් සියයට 75 ක් සාම්ප්‍රදායික ද්‍රවිඩ නිජබිම්වල සේවයට යොදවා තියෙනවා. එමඟින් නිසැකවම බිය ගැන්වීම්, මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ නැගී එන දෙමළ ආර්ථිකයට කුරිරුකම් කිරීමේ වාතාවරණයක් පවත්වා ගෙන යනවා,” යි සෑම් ටැරී වැඩිදුරටත් පැවසීය.
එසේම, දැනටමත් සිදු කෙරෙමින් පවතින මානව හිමිකම් උල්ලංඝන පිළිබඳව අදහස් දැක්වූ සෑම් ටැරී, පසුගිය නොවැම්බර් 27 වන දින ‘මහවිරු දින’ සැමරුම් ගැන සඳහන් කරමින් කියා සිටියේ, ‘තරුණ පාසල් සිසුවකු ඇතුළු දෙමළ ජාතිකයන් 11 දෙනකු ශ්‍රී ලංකා රජයේ බලධාරීන් විසින් අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූූ’ බවයි.
විශේෂයෙන් බහුතර නොවන ප්‍රජාවන්ගෙන් මතුවන විරෝධතා මර්දනය කිරීම සඳහා දශක ගණනාවක් තිස්සේ භාවිතා කරන ලද ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත (PTA) යටතේ වධහිංසා පැමිණවීම, අත්තනෝමතික ලෙස රඳවා තබා ගැනීම, ඝාතන සහ අතුරුදහන් කිරීම් සිදු වී තිබේ.
මෙම කාරණාව ඉස්මතු වූයේ “මෑතකදී නාගරාසා ඇලෙක්ස් නම් තරුණයා අත්අඩංගුවේ දී මිය යාම මේ ආකාරයෙන් රඳවා තබා ගැනීමේ ප්‍රතිඵලයට තවත් උදාහරණයක්. සමහර වෙලාවල් වල වධහිංසා කළ බවට ලැබෙන ප්‍රකාශ ගැන අපි දන්නවා,” යැයි ජෝන් මැක්ඩොනල් ප්‍රකාශ කිරීමත් සමඟය.
ස්වාධීන පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ජෙරමි කෝබින් පෙන්වා දුන්නේ, දශක ගණනාවක් තිස්සේ PTA පනතට එරෙහිව පවතින ජාත්‍යන්තර විරෝධය ශ්‍රී ලංකාව විසින් දිගින් දිගටම ප්‍රතික්ෂේප කර ඇති ආකාරයයි.
”මම 1984 දී දූත පිරිසක් සමඟ ශ්‍රී ලංකාවට ගිය අවස්ථාවේදී, මානව හිමිකම් පද්ධතියේ පැවති ගැටළු, මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ ත්‍රස්වාදය වැලැක්වීමේ පනත භාවිතා කිරීම පිළිබඳව එවකට ජනාධිපති ජයවර්ධන සමඟ කථා කළා. ඒ කාල පරිච්ඡේදයේ ඉඳල අතුරුදන් වෙච්ච හුඟක් ශ්‍රී ලාංකිකයන්ගේ පවුල් මට මුණගැහිල තියෙනවා. ඔවුනට සිදු වී ඇති දේ පිළිබඳ අවබෝධයක් ලැබී, අවසානයක් නොදකින තාක්, ඒ පවුල් තුළ ඇති භීෂණය දිගටම පවතිනු ඇත.”
යුද්ධය අවසානයේදී හමුදාවට භාර දුන් තම ආදරණීයයන්ට අත්වු ඉරණම පිළිබඳ සත්‍ය සොයා ගැනීම සඳහා ජාත්‍යන්තර මැදිහත්වීමක් ඉල්ලමින්, බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් කරනු ලැබූවන්ගේ ඥාතීන් දින 2500 කට ආසන්න කාලයක් තිස්සේ වීදි බැස සිටී.
ගතවූ වසර 15 ක කාලය තුළ අතුරුදන්වූවන් සොයා ගැනීම සඳහා ගෙන ඇති ක්‍රියාමාර්ග පිළිබඳ දැනුවත් කිරීමක්, ලන්ඩනයේ පිහිටි ශ්‍රී ලංකා මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය විසින් සිදු කර ඇති බවට එම විවාදයේදී මන්ත්‍රීවරුන් අනාවරණය කරන ලදි.
“දාසය දෙනෙක් පණපිටින් සොයාගෙන, තිදෙනෙකු මිය ගිහින් – ඒ කියන්නෙ ඔහු සඳහන් කළ 18,000 න් 19 දෙනෙක්. වසර ගණනාවකට පස්සෙ අපට තියෙන්නෙ තවමත් අතුරුදන්ව සිටින 17,981 ක් සොයා ගන්න විතරයි,”ඈන් මැක්ලෆ්ලින් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරිය පැවසුවාය.
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සාංගමිකවාදී පක්ෂයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ජිම් ෂැනන් ප්‍රකාශ කළේ “ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනතට සිදු කරන සංශෝධන මගින් දෙමළ සහ අනෙකුත් බලපෑමට ලක් වූ පාර්ශවයන් සම්බන්ධයෙන්, ඔවුන්ගේ මානව හිමිකම් තත්වය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා සුළු හෝ දෙයක් සිදු නොවන” බවය.
සාකච්ඡා සභාව පුරාවට PTA ට එරෙහිව භාවිතා කරන ලද තර්ක වලින් පෙනී යන්නේ එකහෙලාම ඔවුන් එය හෙළා දකින බවයි. ලියෝ ඩොචර්ටි පවා ඒ බව පිළිගත්තේ, “එය දිගටම භාවිතා වන අතර, ඇත්ත වශයෙන්ම, පසුගිය සතිය තරම් මෑතකදී ද එය භාවිතා කරන ලද” බව පවසමිනි.
එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය ඇතුළු ජාත්‍යන්තර ආයතන ගණනාවක් ලංකාවෙන් දිගින් දිගටම ඉල්ලා සිටියේ PTA අහෝසි කර ඒ වෙනුවට ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් ප්‍රමිතීන්ට සරිලන නීතියක් ගෙන එන ලෙසයි.
PTA වෙනුවට නව ත්‍රස්ත මර්දන පනත් කෙටුම්පතක් මේ වන විට ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුවේ සලකා බලමින් පැවතියද, එහි අවසන් ප්‍රතිඵලය සම්බන්ධයෙන් එක්සත් රාජධානියේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් විසින් සැක පළ කරන ලදී.
“දැන් එය (PTA) අවලංගු කරන්න ඉඩක් තිබුනත්, ඒ වෙනුවට ගෙන ඒමට යෝජිත ත්‍රස්ත විරෝධී පනත් කෙටුම්පත වඩාත් නරක වෙන්න පුලුවන් බවටත්, මානව හිමිකම් ක්‍රියාධරයන් සම්බන්ධයෙන් රජයේ පවතින ආකල්පය කිසිසේත් වෙනස් වී නොමැති බවටත් බියක් පවතිනවා,” යි මාර්ටින් ඩේ පැවසීය.
එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් 2021 දී ශ්‍රී ලංකා වගවීමේ ව්‍යාපෘතිය (SLAP) පිහිටුවන ලද්දේ “තොරතුරු සහ සාක්ෂි රැස් කිරීම, ඒකාබද්ධ කිරීම, විශ්ලේෂණය කිරීම සහ සංරක්ෂණය කිරීම සහ අනාගත වගවීමේ ක්‍රියාවලීන් සම්බන්ධයෙන් උපාය මාර්ග සංවර්ධනය කිරීම” සඳහා ය.
“යුද අපරාධ පිළිබඳ විශ්වසනීය සාක්ෂි දැකීමට වගේම, යුක්තිය ඉටු වෙනවා දැකීමටත් එක්සත් ජාතීන්ගේ විද්වත් මණ්ඩලය බලාපොරොත්තු වන බව ප්‍රකාශ කර තිබේ,” යි ඡායා විදේශ ලේකම් කැතරින් වෙස්ට් පැවසුවාය.
දිවයින තුළ දිගින් දිගටම බලයට පැමිණි ආණ්ඩු විසින් වගවීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම හේතුවෙන්, යුද්ධයෙන් විපතට පත් දෙමළ ජනතාව යුක්තිය ලබා ගැනීම වෙනුවෙන් ජාත්‍යන්තර මැදිහත්වීමක් ඉල්ලා සිටී. අදාල පියවර ගන්නා ලෙස බ්‍රිතාන්‍ය පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් ඉල්ලා සිටියද, මෙම පැරණි යටත් විජිත බලවේගය ශ්‍රී ලංකාව සමඟ පවතින රාජ්‍යතාන්ත්‍රික සම්බන්ධකම් මතම රඳා සිටීමට අධිෂ්ඨාන කරගෙන සිටින හෙයින්, මේ දෙමළ ජනයාගේ අපේක්ෂාවන් තවමත් යථාර්ථයක් වන්නේ නැති බව පෙනී යයි.
බ්‍රිතාන්‍ය රජයේ දෙගිඩියාව සම්බන්ධයෙන් ෂෙවෝන් මැක්ඩොනා කලකිරීමට පත්ව සිටි බව පෙන්න්නට තිබුණි.
“හැම තිස්සෙම සාකච්ඡා කිරීම, හැම තිස්සෙම කතා කිරීම, හැම තිස්සෙම සන්සුන්ව සිටීම සහ කිසිවක් නොකර සිටීමේ ආකල්පයක් තියෙනවා. සාකච්ඡා කරන්නේ කුමක් වෙනුවෙන්ද? සිය දහස් ගණනක් ජනතාව තවමත් සොයාගෙන නැහැ වගේම, යුද අපරාධ සම්බන්ධයෙන් එක් පුද්ගලයකුට හෝ විරුද්ධව නඩු පවරා නැහැ; ඉස්සර තිබුනාට වඩා වැඩි උත්තර දැනටත් නෑ.”
Facebook Comments
