දහසය වසරකට ආසන්න කාලයක් තිස්සේ, යුද හමුදාව විසින් බලහත්කාරයෙන් අත්පත්කරගෙන සිටින වන්නියේ පිහිටි විශාලතම මහවිරු සුසාන භුමිය සම්පුර්ණයෙන්ම නිදහස් කරන ලෙස ඉල්ලා, අත්සන් දහස් ගණනක් යුත් පෙත්සමක් ජනාධිපතිවරයා වෙත යොමු කිරීමට යුද පීඩිත දෙමළ ජනයා කටයුතු කර තිබේ.
පළාත් බද වාර්තාකරුවන් පවසන්නේ මුලතිව් සිට යාපනයට ගිය දෙමළ මහවිරුවන්ගේ දෙමාපියන් හා ඥාතීන් ඇතුළු කණ්ඩායමක් 2500 ට ආසන්න අත්සන්ද සහිත එම සන්දේශය ජනාධිපතිවරයාට යොමු කරන ලෙස ඉල්ලමින් උතුරු පළාත් ආණ්ඩුකාර නාගලිංගම් වේදනායගම් වෙත බාර දුන් බවයි.
එම අවස්ථාවට නායකත්වය දුන් මුලතිව්, විශ්වමඩු පිහිටි තේරාවිල් මහවිරු සුසාන භුමි අනුස්මරණ කමිටුවේ ලේකම්ද වන සුන්දරලිංගම් යෝගලිංගම් මාධ්යවේදීන් හමුවේ කියා සිටියේ නොවැම්බර් 27 වැනිදාට යෙදෙන මීලඟ මහවිරු දින අනුස්මරණයට පෙර තේරාවිල්, මහවිරුවන් සැතපෙන බිම නිදහස් කරන ලෙස ජනාධිපතිවරයාගෙන් සහ අගමැතිනියගෙන් ඉල්ලා සිටින බවයි.
“අත්සන් ව්යාපාරය හරහා ලබාගත් අත්සන් ඇතුළත් පෙත්සම අපි උතුරු පළාත් ආණ්ඩුකාරවරයාට භාර දුන්නා, තේරාවිල් මහවිරුවන් සැතපෙන බිම හමුදාවෙන් ආපසු ලබා දෙන්න කියලා. එම ස්ථානයේ හමුදාවේ කීප දෙනෙක් තියාගෙන රා පෙරනවා. ඒ නිසා අපි ආණ්ඩුකාරතුමාට ලිපියක් භාරදීලා තියෙනවා නොවැම්බර් 27 වැනිදා අනුස්මරණය පවත්වන්න ඒ තැන අපිට ලබාදෙන්න කියලා, ජනාධිපතිතුමාගෙන් සහ අගමැතිතුමියගෙන් ඉල්ලලා. අපේ ඉල්ලීම පිළිගෙන එම ස්ථානයේ එළඹෙන අනුස්මරණය නිදහසේ කරගන්න ඉඩ සලසන්න කියලා අපි ඉල්ලීම් කරනවා.”
2025 ජනවාරි 20 වැනිදා ජනාධිපති වෙත යොමු කිරීම සදහා උතුරු පළාත් ආණ්ඩුකාර වෙත භාර දුන් ලිපිය මගින් තේරාවිල් සුසාන භුමියේ සැතපෙන මහ විරුවන්ගේ, දෙමාපියන් හා ඥාතීන් පෙන්වා දී ඇත්තේ 1995 සිට සිවිල් යුද්ධය හමාර වූ 2009 දක්වා යුද්ධයේදී ඇද වැටුණු සිය වීරවරයන් හා වීරවරියන් අටදහසකට අධික සංඛ්යාවක් එම ස්ථානයේ මිහිදන් කර ඇති බවයි.
එම භුමිය තමන්ට පුජනීය බිම් කඩක් බව ඔවුන් දෙමළ, සිංහල හා ඉංග්රීසි තෙබසින්ම ජනාධිපතිවරයාට දැනුම් දී තිබේ.
“යුද වැදී දිවි තොරවූ ස්වකීය දූ දරුවන් ඇතුළු නෑ හිතවතුන් අහිමිවූ දෙමළ පවුල්වල සාමාජිකයන්ට මෙම භුමිය පූජනීය වෙයි. ඔවුහු එහි සොහොන් කොත් ඉදිකර නඩත්තු කරගෙන යන්නෝය. තම නෑසියන් මියගිය දිනයේ ඔවුහු පිං පෙත් පමුණුවති. ”
උතුරු නැගෙනහිර තම සියලු මහවිරු සොහොන් බිම් යුද්ධයේ අවසාන අදියරේදී යන්ත්රෝපකරණ යොදාගෙන විනාශ කර දමා ඒ කාල වකවානුවේදී තේරාවිල් සුසාන භූමියත් මුළුමනින්ම විනාශ කර දමන ලද ආකාරය සිහිපත් කර දෙමින් තේරාවිල් සුසාන භුමියේ සැතපෙන මහ විරුවන්ගේ දෙමාපියන් හා ඥාතීන් ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායකට දැනුම් දී ඇත්තේ මෙතෙක් රජකළ ආණ්ඩු විසින් මෙම සුසාන භූමිය විවිධාකාර හමුදා කටයුතු සඳහා යොදාගන්නා ලද බව අවිවාදිත අතර එය තමනට මහත් වේදනාවක් බවයි.
“අතිශයින් පූජනීය තැනෙක ලා සලකන සුසාන භූමියක් එලෙසින් අපවිත්ර කිරීම අපට ඉමහත් වේදනාවක් ද, මානසික පීඩාවක්ද ගෙන දෙයි.”
යුද්ධයේ අවසානයේදී මෙම සුසාන භූමිය බලහත්කාරයෙන් අත්පත් කරගන්නා ලද්දේ ශ්රී ලංකා යුද හමුදාවේ 573 වැනි බල සේනාව විසින් වන අතර ඉන් අනතුරුව වාඩිලාගත් ශ්රී ලංකා ජාතික ආරක්ෂක බළමුළුවේ 14 වැනි සේනාංකය එතැන යොදාගත්තේ සිමෙන්ති බ්ලොක් ගල් සෑදීමට බවත් වත්මන් සේනාධිනායකයාට ඔවුන් දැනුම් දී තිබේ.
“වෙනත් අවශ්යතා සඳහා, විශේෂ කොටම ව්යාපාරික කටයුතු සඳහා, සුසාන භූමි යොදා ගැනීම ජාත්යන්තර සම්මතයන් එළිපිටම උල්ලංඝනය කිරීමක් වන්නා සේම ශුද්ධ වස්තු කෙලෙසීමකට සම වන්නේය.”
මේ වන විටත් මහවිරු සුසාන භුමියේ රදවා ඇත්තේ හමුදා භටයන් පස් දෙනකු පමණක් බව ජනපතිට දැනුම් දෙන තේරාවිල් සුසාන භුමියේ සැතපෙන මහ විරුවන්ගේ දෙමාපියන් හා ඥාතීන් එහි අරුතද ජනපතිට තේරුම් කර දී තිබේ.
“වර්තමානයේදී එහි රඳවා ඇත්තේ හමුදා භටයන් පස් දෙනකු පමණි. ඔවුන්ද කිසිම වැඩකටයුත්තක යෙදෙන්නේ නැත. එමගින් සුපැහැදිලි වන්නේ හමුදාවේ අවශ්යතාව හුදෙක් භූමිය තමන් සන්තකයේ තබාගැනීම පමණක්ම බවයි. ”
තේරාවිල් සුසාන භුමියේ සැතපෙන මහ විරුවන්ගේ දෙමාපියන් හා ඥාතීන් ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායකගෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ සිය දරුවන් හා ඥාතීන් සතපා සිටින පූජනීය තේරාවිල් සුසාන භූමි භාගය නීත්යානුකුලව මුදා හැර යුද්ධයෙන් දිවි තොරවූවන්ට ගෞරවෝපහාර දැක්වීම සඳහා නිර්බාධිතව එහි යාමට තමනට ඇති පුද්ගල නිදහස සහතික කරන ලෙසයි.
“භුමිය මුදා හරිනු මෙන්ම, එහි මිහිදන් කර සිටින ඥාතීන්ගේ ආදරණීයයන්ට වසර පුරාම එහි යාමටත්, විශේෂයෙන්ම, ‘මාවීරර් නාල්’ මහවිරු දිනයේ උපහාර දැක්වීමටත් ඉඩ සලසා දෙන මෙන් උදක්ම ඉල්ලා සිටිමු.”
එම සංදේශයේ පිටපත් අගමැතිනි, උතුරු පළාත් ආණ්ඩුකාර, ධීවර, ජලජ සහ සාගර සම්පත් අමාත්ය, යාපනය හා වන්නි දිස්ත්රික් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීවරුන් වෙත යොමු කිරීමටත් ඔවුන් කටයුතු කර තිබේ.
මහවිරුවන් ලෙස දෙමළ ජනයාගේ ගෞරවයට පාත්ර වන දසදහස් ගණනක් මිහිදන් කොට ඇති ‘තුයිලම් ඉල්ලම්’යනුවෙන් හැඳින්වෙන සුසාන භූමි ගණනාවක්ම රජයේ හමුදා විසින් විනාශ කොට යුද අවසානයෙන් පසු කඳවුරු ඉදිකොට තිබුනි.
එල්.ටී.ටී.ඊ. පාලනය යටතේ පැවති දෙමළ ජනතාවගේ භූමි ප්රදේශ හමුදාව විසින් අත්පත් කර ගැනීමත් සමඟ, උතුරු සහ නැඟෙනහිර ප්රදේශවල මියගිය දෙමළ සටන්කාමීන්ගේ සොහොන් 20,400 ක් පමණ තිබූ සුසාන භූමි 25 කට ආසන්න ප්රමාණයක් ශ්රී ලංකා යුද හමුදාව විසින් ඩෝසර් කර සමරු පලක කඩා බිඳ දමා තිබේ.
හින්දු සංස්කෘතියේ කොටසක් වන මළවුන්ට ගෞරව දැක්වීම එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් මූලික අයිතිවාසිකමක් ලෙස ද ප්රකාශයට පත් කර ඇත. එම අයිතිය පිළිගන්නා බවට ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායකද සහතික වී තිබේ.