අනුව දශකය මැද භාගයේ වෙඩි පහරින් මරුමුවට පත් LTTE සෙබල, සෙබළියන්ගේ බවට අධිකරණයට ලබාදුන් විශේෂඥ වාර්තාවකින් නිගමනය කොට ඇති වන්නි සමූහ මිනීවලේ සිරුරු කාගේදැයි හඳුනා ගැනීමට ජාන විශ්ලේෂණයක් කළ යුතු බව කැනීම් කටයුතු බාර ප්රධාන වෝහාරික පුරාවිද්යාඥයා පෙන්වා දී තිබේ.
කොක්කුතොඩුවායි සමූහ සුසානයේ ඇති සිරුරු යුද්ධාවසානයේ අතුරුදහන් වුවන්ගේ දැයි අතුරුදහන් වූ තැනැත්තන් පිළිබඳ කාර්යාලයේ (OMP) ප්රධානියා තුන්වැනි අදියරේ කැනීම් ආරම්භ වූ පසු වන්නියේදී සැක පල කර තිබුණි.
“ඉහලම ප්රමිතියට අනුකූල වෙලා අතුරුදහන් පුද්ගලයන්ගේ ඉරණමත්, මේ වනවිට පැමිණිලි ලැබී තිබෙන අතුරුදහන් පුද්ගලයන් සහ සොයාගන්නා ලද සිරුරු අතර කිසියම් සම්බන්ධයක් වේ ද යන්නත් සොයාගැනීමට අපේ අපේක්ෂාවයි,” යනුවෙන් නීතිඥ මහේෂ් කටුලන්ද වල අසලදී මාධ්යවේදීන්ට පවසා තිබුණි.
“අතුරුදහන් වූ අය පිළිබඳ හඳුනාගැනීමක් මේ වලෙන් ලබා ගැනීමට කවුරු හෝ ඉල්ලා සිටිනවා නම්, එය කළ හැකි එකම ක්රමය වන්නේ වලෙන් ලබාගන්නා ජෛව විද්යාත්මක සලකුණු (biological fingerprints) විශ්ලේෂණය කිරීමයැ,” යි මහාචාර්ය රාජ් සෝමදේව ජුලි 10 වැනිදා කියා සිටියේ කොක්කුතොඩුවායි කැනීම් සමීපයේදී වන්නි මාධ්යවේදීන් අමතමිනි.
යුද සමයේ අතුරුදහන් වූ අය හඳුනාගැනීම සඳහා අවශ්ය ජෛව විද්යාත්මක සාම්පල විමර්ශන කණ්ඩායම විසින් මේ වනවිටත් එක්රැස් කරමින් සිටින බව කී පුරාවිද්යා විශේෂඥයා අධිකරණ නියෝගයක් ලබාගැනීමෙන් ඒවායේ නිවැරදි කාල නිර්ණය පිණිස විද්යාත්මක පරීක්ෂණයක් පැවැත්විය හැකිවන බව පෙන්වා දුන්නේය.
“අනිත් අතට මේ අවස්ථාවේදී ගරු මහේස්ත්රාත්තුමා දැනුම්දීලා තියනවා දිවුරුම් පෙත්සම් කීපයක් ඉදිරිපත් වෙලා තියනවයි කියලා අතුරුදහන් වෙච්ච අය අදුනාගැනීම සදහා. ඒ නිසා අපි මේ අවස්ථාවේදී ඉදිරියට යම් කිසි ජාන පරීක්ෂාවක් කරන්න අවශ්යනම් ඒ සදහා සුදුසු වන අන්දමට සාම්පල කිපයක් ලබා ගන්නත් අපි කටයුතු කරලා තිබෙනවා. ඒ කියන්නේ සෑම ඇටසැකිල්ලකින්ම. මේ තුන්වැනි අදියරේ මතු කරන සෑම ඇටසැකිල්ලකින්ම අපි සාම්පලය බැගින් ලබා ගන්න සැලසුම් කරලා තියනවා. ඉතාම විධිමත්ව හා විද්යාත්මකව.”
සමුහ සුසානයේ පළමු සහ දෙවැනි කැනීම් වලදී එවැනි ආකාරයේ සාම්පල ලබා ගැනීමට නොහැකි වුයේ ආරම්භයේදී වල හෑරීම සඳහා නිසි ක්රමවේද අනුගමනය නොකිරීම නිසා බව මහාචාර්ය වරයා වන්නි මාධ්යවේදීන්ට පැහැදිලි කර තිබුනි.
“පසුගිය අවස්ථාවේ පළවැනි අදියරේ සහ දෙවැනි අදියරේ අපිට ඒවා කරන්න පුළුවන් කමක් තිබුනේ නැත්තේ ඒ වෙනකොටත් බර වාහන, බර යන්ත්ර දාලා ඒක කලින් හාරලා තිබ්ච්ච නිසා හුගාක් අවුල්වීම් සිද්ධවෙලා තිබුනා. ඉතින් ඒ වගේ තැනකින් එහෙම පරීක්ෂාවකට සාම්පල ගන්න එක අනතුරු දායකයි. නමුත් මේ සැරේ අපි ඉතාම ක්රමවත්ව සහ පාලනයකින් යුතුව ඉදිරියේදී මේ සම්බන්ධයෙන් කරන ඕනෑම විද්යාත්මක පරීක්ෂණයකට යොදා ගත හැකි අන්දමේ සාම්පල අපි ලබා ගන්න කටයුතු කරලා තියනවා.”
දැනට සම්පූර්ණ ඇටසැකිලි 40ක් ගොඩගෙන ඇති කොක්කුතොඩුවායි සමූහ මිනීවලේ තුන්වැනි අදියරේදී මතු කරගෙන තිබෙන මිනිස් ඇට සැකිලි ප්රමාණය සම්බන්ධයෙන්ද විමර්ශනයට පුරෝගාමී වී සිටින වෝහාරික පුරාවිද්යාඥ මහාචාර්ය රාජ් සෝමදේව ජුලි 10 වැනිදා පැහැදිලි කළේය.
“මේ තුන්වැනි අවස්ථාවේ අද වෙනකොට අපිට මිනිස් ඇට සැකිලි හතරක් මතු කරගන්න පුළුවන් වෙලා තියනවා. ඊට අමතරව පසුගිය දෙවැනි අදියරේදි අපි මෙතන ඉවත් නොකරපු තව මනුෂ්ය ඇට සැකිලි තුනක් තියනවා. එතකොට ඒ ඔක්කොම බැලුවාම දැන් ඇටසැකිලි හතක් තියනවා අපිට ඉවත් කරන්න. අපි කැනීම පවත්වාගෙන යනවා. මේ කැනීමේ තියන ප්රතිපල අනුව අපිට තව ඇටසැකිලි කීපයක් මේ ස්ථානයේ තිබෙන බව වටහාගන්න පුළුවන් සාක්ෂි තියනවා. ඒත් කොපමණ ප්රමාණයක් සමුහව මෙතන තියනවාද කියන එක ගැන කියන්න තවම අපිට අමාරුයි. මොකද එක උඩ එක ඇටසැකිලි තැන්පත් කරලා නෙමෙයි, දමලා තියන නිසා අපිට හරියට නිගමනයක් ගන්න අමාරුයි මේ කැනීම් කටයුතු අවසන් වන තුරු. ඉතින් මං හිතනවා තව අපි හිතුවට වැඩිය ටිකක් සංකීර්ණයි මේ ඇටසැකිලි ඉවත් කිරීම මොකද එක උඩ එක වැටිලා තියන නිසා බොහෝම ප්රවේශමෙන් මතු කරන්න වෙලා තියනවා.”
මිනිස් ඇට සැකිලි වලට අමතරව විශ්ලේෂණයට භාවිත කළ හැකි අන්දමේ සමුහ සුසානයෙන් හමුවු භාණ්ඩ සම්බන්ධයෙන් ද වන්නි මාධ්යවේදීන්ගේ ප්රශ්න කිරිම් හමුවේ වෝහාරික පුරාවිද්යාඥ මහාචාර්යවරයා විස්තර කර තිබුනි.
“අපිට වැදගත් පුරා වස්තු, කියන්නේ විශ්ලේෂණයකට සුදුසු අන්දමට පාවිච්චි කරන්න පුළුවන් භාණ්ඩ දෙකක් හම්බෙලා තියනවා. පතොරමක හිසක්. බුලට් හෙඩ් එකක්. අනිත් එක අපිට හම්බුනා කම්බි කැලි දෙකක්. ඉතින් ඒක අපි සුද්ද කරලා විශ්ලේෂණය කරන්න ඕන. ඒ දෙක තමයි අද අපිට හමුබුනේ.”
සමුහ වලෙන් ගොඩගත් එම භාණ්ඩ විශ්ලේෂණය සදහා කල් ගත වීමට හේතුවත් ඔහු එහිදි පැහැදිලි කර තිබුනේ පහත අයුරිනි.
“ඒ ඇරෙන්න අපිට වලං කටු කෑලි, විදුරු බෝතල් කැලී ඒ වගේ යකඩ යබොර කැබැලි සැලකිය යුතු ප්රමාණයකුත් ලැබිලා තියනවා. අපි දන්නේ නැහැ ඇටසැකිලි සහ ඒ වලං කටු, බෝතල් කටු, යබොර අතර තියන සම්බන්ධතාවය මොකක්ද කියන එක. ඒක අපිට විශ්ලේෂණය කරන්න වෙනවා කැනීම අවසන් වන තුරු තවත් හම්බවෙන ඒවා බලලා ඒවායේ මට්ටම් සොයා බලලා ඒවා කොයි විදිහයද මෙතනට සම්බන්ධ වෙන්නේ ඝෘජුවම මිය ගිහිල්ලා ඉන්න අයත් ඒක්ක සම්බන්ධයක් තියනවාද එහෙම නැතිනම් ඒ සිද්ධිය සමග සම්බන්ධයක් තියනවාද? එහෙම නැතිනම් කසල හැටියට වෙන තැනකින් මෙතනට සිරුරු ප්රවාහනය කරන අවස්ථාවේ මෙතනට පැමිණි ඒවද කියන එක අපිට ටිකක් කල් ගත කරන්න වෙයි විශ්ලේෂණය කරලා තේර්ම් ගන්න. ”
වසරකට ඉහතදී වන්නියෙන් අහඹු ලෙස හමුවු සමුහ මිනි වලේ කාල නීර්ණය සදහා කාබන් පරීක්ෂාවකට යොමු කිරීම වෙනුවෙන් අවශ්ය සාම්පල එකතු කරන ලෙස මේ වන තෙක් තමන්ට නියෝග ලැබී නොමැති බවයි ඔහු පවසන්නේ. නිශ්චිතවම කාල නිර්ණය සඳහා විදේශීය රසායනාගාරයකදී කාබන් 14 හෝ ‘බොම්බ් පල්ස්’ හෝ විශ්ලේෂණයක් කළ යුතු බව ඔහුගේ නිර්දේශය විය.
“මට උසාවියෙන් නියෝගය දීලා තියෙන්නේ මේ වලේ සිද්ධිය කුමක කාලයකට අයිතිදැයි යෝජනා කරන්නැයි කියලා. ඉතින් මම ඒ දේ කරලා තියනවා. රිලේටිව් ඩෙට් එකක් (සාපේක්ෂ දිනයක්). ඉතින් අධිකරණයට කවුරු හරි ඉල්ලීමක් කරලා හෝ අධිකරණය මගින් නියෝගයක් කරනවානම් මේක විද්යාත්මක පරීක්ෂණයකට යවන්න කියලා ඒකට අවශ්ය කරන ඒවා අපි කැනීම කරනකොටම දැනුම් දෙන්න වෙයි. මොකද අපි ඒකට ඒකතු කරන්න ඕන සාම්පල. ඉතින් එහෙම එකක් තවම ඇවිල්ලා නැ.”
කොක්කුතොඩුවායි සමුහ සුසානයේ වෙහෙසකර කැනීම් කටයුත්තක නිරත වී සිටින පිරිසට මේ දක්වා කිසිදු ආකාරයේ බලපෑමක් එල්ල වී නොමැති බව වන්නි මාධ්යවේදීන් හමුවේ කියා සිටි මහාචාර්ය වරයා වැඩි දුරටත් සදහන් කලේ සන්තොසයෙන් සහායෝගයෙන් වැඩ කටයුතු කරගෙන යන බවයි.
“හැම කෙනෙක්ම අපිත් එක්ක බොහොම සුහදව ඉන්නවා. කිසි බලපෑමක් අපට එහෙම මුකුත් තවම නැහැ.”
කොක්කුතොඩුවායි මහාවිද්යාලයේ සිට කෝකිලායි දෙසට මීටර් 200ක් පමණ දුරකින් 2023 ජුනි අගදී මිනිස් සිරුරු කොටස් සහ ඇඳුම් කැබලි අහම්බයෙන් හමුවී තිබුනේ ජල සම්පාදන දෙපාර්තමේන්තුවේ කාර්ය මණ්ඩලය ජලනල එළීමට පොළව හාරමින් සිටියදී ය.